Op de werkvloer ontmoeten verschillende generaties elkaar en moeten ze zien samen te werken. Hoe dichten we de kloof tussen soms wel vier generaties? ‘Dat is een top item in heel veel organisaties,’ constateert sociaal psycholoog en generatie-expert Aart Bontekoning. De oplossing klinkt voor de hand liggend. ‘Zoek de verbinding,’ aldus Gen Z-specialist en consultant Laura Bas. Maar hoe doe je dat?
Generaties zijn leeftijdsgroepen van 15 jaar. Er is meer dan één indeling van de opeenvolgende generaties mogelijk, maar de wetenschappelijk onderbouwde indeling voor Nederland is: Stille generatie (1925-1940), Protestgeneratie (1940-1955), Verbindende Generatie/Generatie X (1955-1970), Pragmatische Generatie (1970-1985), Generatie Y/Millennials (1985-2000), Generatie Z (2000 – 2015) en Generatie Alpha (2015-2030). De eerste groep is inmiddels van de werkvloer verdwenen, de laatste is nog te jong en Gen Z volgt een opleiding, staat op de drempel of is net begonnen met werken. Als het om samenwerken op de werkvloer gaat, zijn het dus vooral de tussenliggende vier generaties die dat doen.
Waarom-vraag
Wat vormt eigenlijk een generatie? ‘Twee factoren zijn vooral bepalend,’ zegt Bas. ‘De opvoeding die je meekrijgt en de tijd waarin je opgroeit. Vroeger werd er top-down opgevoed. De mensen die nu op sleutelposities in organisaties zitten, werden opgevoed met ‘waarom-daarom’. Maar de jongste generaties, ik reken mijzelf tot Gen Z, hebben een veel meer open communicatie met hun ouders gehad. Dat is heel anders, ze zijn daardoor gewend om bijvoorbeeld vragen te stellen. Mijn ouders hebben mij meegegeven dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn en ook gelijke opleidingsniveaus en kansen hebben. Maar als je dan gaat werken, ligt dat heel anders.’ Bontekoning, die zelf tot de Protestgeneratie behoort en al sinds 2000 onderzoek doet naar generaties, ziet die ontwikkeling ook. ‘Gen Z stelt vaak de waarom-vraag en voelt goed aan of het zinvol is wat ze aan het doen is. Jongeren, ook kinderen, voelen precies aan of processen verouderd zijn. Als die gaan vragen waarom ze iets op een bepaalde manier moeten doen, moet je meteen wakker worden, want het is een signaal dat er een zogenoemde update nodig is. Als je tegen mensen uit de jongere generatie zegt dat ze iets moeten doen omdat de baas dat zo heeft besloten, zijn ze gauw weg. Het zijn de sterksten die het eerst weggaan. Updates zijn gewoon nodig, omdat ze een evolutionair voordeel bieden.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD 50: Future Forward Lees hier verder
Beeld: Jorrit Timmermans
