nieuws

BKR helpt gemeenten bij vroegsignalering

Een op de vijf huishoudens in Nederland kampt met risicovolle of problematische schulden. Op het moment dat zij aankloppen voorhulp zijn die schulden al torenhoog. Vroegsignalering staat dan ook hoog op de agenda van de politiek. Stichting BKR heeft een beveilig informatiesysteem ontwikkeld dat gemeenten daarbij kan helpen.
 
20 Procent van de Nederlanders heeft risicovolle schulden, de helft daarvan zelfs echt problematische schulden. Die schuld is gemiddeld opgelopen tot 42.000 euro en staat uit bij gemiddeld dertien verschillende schuldeisers. Op schulden heerst nog veelal een taboe. Dat zorgt ervoor dat mensen zich schamen en terugtrekken, met als gevolg dat ze gemiddeld de eerste 42 maanden ‘onzichtbaar ‘blijven voor hulpinstanties. Ook omdat zij zelf geen hulp willen of durven vragen. Als ze dan in aanraking komen met schuldhulpverlening is het te laat.

Pilot
‘Daarom is vroegsignalering zo belangrijk,’ stelt Patrick Sinderdinck, productmanager Vindplaats van Schulden van Stichting BKR. ‘Het kantelpunt in een huishouden is snel bereikt. Er kunnen heel snel schulden ontstaan, denk aan een scheiding, werkeloosheid of bij langdurige of ernstige ziekte. Als de schuld zo hoog is opgelopen, zien mensen vaak geen uitweg meer. Dit kunnen we voorkomen door hulp aan te bieden bij beginnende betalingsachterstanden. Het voorkomen van probleemschulden kan ook grote kostenvoordelen met zich meebrengen. De maatschappelijke kosten van problematische schulden zijn hoog, ongeveer 11 miljard euro per jaar.’
Stichting BKR, vooral bekend van kredietregistratie van consumptief krediet, wilde dan ook al langer hier iets aan doen. In 2016 kreeg die wens vorm, en startte de organisatie de pilot Vindplaats van Schulden. Dit is een beveiligd informatiesysteem tussen de gemeente en schuldeisers, zoals energie- en waterbedrijven, zorgverzekeraars en woningbouwcorporaties, die regelmatig met huishoudens met betalingsachterstanden worden geconfronteerd. Maandelijks krijgt de gemeente een overzicht van huishoudens met een betalingsachterstand van minimaal twee schuldeisers of van huishoudens met opeenvolgende schuldeisers, waarbij de ene schuld in wordt gewisseld voor een ander. De gemeente deelt deze gegevens met de wijkteams of andere hulpverleners die met de betreffende huishoudens in gesprek gaan om hulp te bieden. ‘Toen ik begon met Vindplaats van Schulden ben ik erg geschrokken van de aantallen,’ vertelt Sinderdinck. ‘40 Procent van de arme mensen in onze samenleving heeft werk als belangrijkste inkomstenbron. Alsnog krijgen ze het niet voor elkaar om hun financiën goed te organiseren. Dat kan eraan liggen dat ze moeite hebben om de administratie goed te voeren, maar ook omdat ze gewoon niet goed kunnen lezen en zo de correspondentie missen. Als er veel problemen zijn, durven burgers dit vaak uit schaamte niet te uiten en blijven hierdoor een oplossing voor zich uitschuiven. Er wordt vaak gesproken over zelfredzaamheid, maar een deel van de burgers is hiertoe helaas niet in staat.’

Proactief op pad
Schuldhulpverlening en vroegsignalering staan in ieder geval hoog op de politieke agenda. Sinds de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is de taak belegd bij gemeenten. Er is nu veel aandacht voor. Zo kondigde staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Van Ark onlangs aan de komende drie jaar 80 miljoen euro vrij te maken voor een nieuwe aanpak van schulden. BKR faciliteert gemeenten door data te delen in het beveiligde datasysteem. ‘Zodra er voor een huishouden een indicatie van schuldenproblematiek is, gaat er een alarmbelletje rinkelen,’ legt Sinderdinck uit. ‘De gemeente gaat dan samen met hulpverlening op pad om te kijken wat er aan de hand is. Dankzij de input uit Vindplaats van Schulden kunnen ze dat proactief doen, dus zonder hulpvraag. De bijvangst voor gemeenten is dat ze daarbij vaak gezinnen tegenkomen met multiproblematiek, die ze nog niet kenden in hun systeem. Denk aan verslaving of psychische problemen. Zo kunnen ze helpen verdere escalatie te voorkomen.’ De schuldeisers krijgen ook terugkoppeling, aldus Sinderdinck. ‘Zo kunnen leveranciers en gemeenten bijvoorbeeld afspraken maken, bijvoorbeeld om incasso’s voor een beperkte periode stop te zetten zodat gemeentelijke hulpverlening kan worden opgezet. Het vraagt wel enige inspanning van de schuldeisers, maar draagt bij aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.’

Snel schakelen
Hoe zit het met de privacy van al die gevoelige persoonlijke data die door de verschillende instanties worden uitgewisseld? Daarvoor zijn speciale verwerkersovereenkomsten afgesloten met de bij Vindplaats van Schulden aangesloten gemeenten. Daarnaast sluiten gemeenten convenanten af met de schuldeisers om samen te werken aan vroegsignalering. Uit het onderzoeksrapport Handreiking vroegsignalering schulden en bescherming persoonsgegeven van PBLQ blijkt dat vroegsignalering op deze manier mag. Vindplaats van Schulden voldoet aan dit kader en daarnaast ook aan de AVG, zegt Sinderdinck. ‘Er ligt immers een maatschappelijk belang, een belang van de huishoudens achter.’
Uit de pilot blijkt dat elke gemeente zijn eigen typische problematiek heeft. De overheid zelf is schuldeiser nummer 1. Sinderdinck: ‘Je ziet dat er veel worstelingen met de aanpak zijn. Gaan we wel of niet buiten kantooruren langs de deur, gaan we wel/niet aanschrijven of gaan we aanbellen?’ BKR is al een betrouwbare partij als het gaat om kredietregistratie, stelt Sinderdinck. Die betrouwbaarheid komt volgens hem ook terug in Vindplaats van Schulden, die nu uit de pilotfase is. ‘We garanderen dat er geen vermenging is van data uit de Vindplaats van Schulden en andere systemen waarmee BKR werkt. Met ons systeem kunnen alle betrokken partijen snel met elkaar schakelen. Snelle hulp bij schulden voorkomt veel ellende en maatschappelijk kosten.’

Bent u geïnteresseerd, of wilt u meer informatie; neem contact op met Patrick Sinderdinck via P.Sinderdinck@bkr.nl of bezoek de website www.vindplaatsvanschulden.nl.

Delen

Reageer

*

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *