Burgerwoordenboeken dichten kloof tussen burgers en specialisten

Hemelwaterafvoer? O, je bedoelt de regenpijp. Verkeersregelinstallatie? O, je bedoelt het stoplicht. De taal van organisaties als gemeenten en provincies is niet altijd voor iedereen begrijpelijk. Een oplossing ligt in het burgerwoordenboek. Onderzoekers van het eSociety Instituut van De Haagse Hogeschool zochten naar manieren om die kloof te dichten. Zij werkten twee jaar lang aan verschillende pilots om zo’n woordenboek vorm te geven. 

Participatie
Martijn Hartog, senior projectleider, is een van die onderzoekers. Recentelijk gaf hij een lezing voor medewerkers van de Tweede Kamer, waarin hij vertelde wat het burgerwoordenboek voor hen kan betekenen.
‘We gaan toe naar een participatiemaatschappij. Dat is een maatschappij waarin burgers zelf meer de regie in handen nemen. Maar daarvoor moeten ze wel de juiste informatie kunnen vinden.’ De stukken van gemeenten, provincies en de Tweede Kamer zoals die zijn te vinden op hun websites, staan echter vol jargon.

Gecontroleerde termen
De oplossing is het burgerwoordenboek. Dit is een gecontroleerde lijst van termen die door burgers gebruikt worden en die onderling of met externe termen in verband kunnen worden gebracht. Het ontwikkelen van dit soort woordenboeken is mogelijk dankzij technologische vernieuwingen als linked data en het semantisch web. Burgerwoordenboeken maken het zo mogelijk om zoekopdrachten en zoekresultaten van burgers te optimaliseren, informatie beter toegankelijk te maken en professionele documenten te verklaren of te vertalen.

Klare taal
De afgelopen twee jaar heeft het eSociety Instituut met verschillende partners gewerkt aan burgerwoordenboeken. Zo is met het Kadaster vanuit het project ‘Klare taal’ gekeken naar definities die voor burgers te begrijpen zijn, voor zowel de Basisregistratie Topografie, Basisregistratie Kadaster en Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Het resultaat staat op tax.kadaster.nl.

Impact
Behalve met het Kadaster heeft het eSociety Instituut ook gewerkt aan burgerwoordenboeken voor de raadsinformatiesystemen van de gemeenten Den Haag en Amsterdam, voor producten van VNG Realisatie en voor zorgterminologie (met Nictiz, expertisecentrum voor e-health). Hartog is blij met het onderzoek naar burgerwoordenboeken. ‘Met twee jaar zijn het korte innovatietrajecten, maar met een behoorlijke impact. We hebben namelijk een concept neergelegd dat domeinoverstijgend valt toe te passen: het heeft zich bewezen bij het Kadaster, en bij gemeenten, maar is zeker ook in de zorg te gebruiken.’