nieuws

Diversiteit kun je niet zien

Tekst Paul Iske
Beeld Paul Iske

Diversiteit wordt vaak beoordeeld op uiterlijke kenmerken, maar echte diversiteit zit dieper. Verschillende perspectieven zijn cruciaal om complexe problemen op te lossen, maar worden vaak over het hoofd gezien. Waarom kijken we vooral naar leeftijd, geslacht of afkomst, terwijl juist denkvermogen en creativiteit het verschil maken?

Diversiteit is een belangrijk thema in de hedendaagse maatschappij. Iedereen moet mee kunnen doen. Bovendien, om complexe problemen op te lossen, hebben we diverse perspectieven nodig. Dit wordt mooi geïllustreerd in de fabel van de olifant die door zes geblinddoekte mensen wordt betast. Aan hen wordt gevraagd wat ze voelen.

  • De eerste voelt een poot en denkt aan een boom.
  • De tweede voelt de buik en vergelijkt die met een muur.
  • De derde voelt een slagtand en associeert deze met een speer.
  • De vierde voelt de slurf en denkt aan een slang.
  • De vijfde verwart de staart met een touw.
  • De zesde denkt bij een flapperend oor aan een ventilator.

Pas wanneer ze hun waarnemingen delen en combineren, ontstaat het complete beeld: een olifant.

Dit fenomeen noemen we emergentie: een eigenschap van complexe systemen waarin bepaalde patronen pas zichtbaar en begrijpelijk worden als men het geheel vanuit verschillende perspectieven bekijkt. Dit illustreert waarom diversiteit in denken zo belangrijk is, zeker bij de overheid, waar complexe vraagstukken aan de orde van de dag zijn. Het is dan ook niet vreemd, en zelfs te prijzen, dat men actief op zoek gaat naar mensen met verschillende achtergronden en denk­wijzen.

Toch moeten we hierbij oppassen. Albert Einstein zei ooit: ‘Je moet dingen zo eenvoudig mogelijk maken, maar niet eenvoudiger dan dat.’ Mijn zorg is dat diversiteit te vaak wordt gereduceerd tot uiterlijke kenmerken: man/vrouw, jong/oud, westers/niet-westers, enzovoort. Dit leidt tot stereotypering op basis waarvan ook nog eens beleid wordt gemaakt, zoals quota voor bepaalde groepen.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken 56: Generaties in het openbaar bestuur Lees hier verder
Delen

Reageer

*

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *