De Ladder voor duurzame verstedelijking wordt eenvoudiger. Gemeenten, provincies en projectontwikkelaars hoeven alleen bij nieuwbouwplannen buiten stedelijke gebieden uitgebreid te motiveren waarom de nieuwbouw daar nodig is. Uit de Landelijke Leegstandsmonitor (februari 2017) blijkt dat zo’n 75 miljoen m2 aan vastgoed in Nederland leegstaat. Het gaat dan vooral om kantoren, winkels, vrijkomend agrarisch vastgoed en steeds meer maatschappelijk vastgoed. De Ladder is een instrument dat vraagt van gemeenten, provincies en projectontwikkelaars om bij nieuwe plannen voor woningen, winkels, kantoren of bedrijventerreinen in drie stappen aan te tonen dat er behoefte aan is.
De nieuwe Ladder is door betrokken overheids- en marktpartijen opgesteld om de Ladder beter te laten aansluiten op de praktijk en moet tot minder onderzoekslasten en bezwaarprocedures leiden. Dat scheelt tijd en leidt toch tot het gewenste effect. De behoefte aan een nieuwe stedelijke ontwikkeling moet immers nog steeds zowel voor het binnen- als buiten stedelijke gebied worden aangetoond. Verschil met de oude Ladder is dat alleen bij het bouwen buiten het stedelijk gebied een uitgebreide motivering nodig is. Ook kunnen gemeenten de Laddertoets doorschuiven naar een later moment, wanneer gebruik wordt gemaakt van uitwerkings- of wijzigingsplannen.
Op 1 juli 2017 treedt de vernieuwde Ladder in werking. Medio mei zijn de nieuwe digitale Handreiking en Helpdesk de Ladder beschikbaar via www.infomil.nl. Komend jaar werkt het ministerie van Infrastructuur en Milieu aan integratie van de Ladder in het Besluit kwaliteit leefomgeving van de Omgevingswet. De strekking van de Ladder blijft dan hetzelfde, omdat deze in lijn met Omgevingswet is opgesteld.