Beeld: VNG
Op 17 september reageerde de VNG kritisch op de Miljoenennota en de plannen uit de Troonrede. Hoewel het kabinet enkele ambities formuleert die samenwerking met gemeenten vereisen, benadrukt de VNG dat er onvoldoende middelen zijn om deze ambities waar te maken. Wij zijn bereid om constructief het gesprek aan te gaan, maar voor de uitvoering hebben gemeenten wel voldoende middelen nodig,’ aldus de VNG.
Afgelopen week riep de VNG het kabinet op om te zorgen voor voldoende financiële middelen, zodat gemeenten kunnen voorkomen dat voorzieningen voor hun inwoners verschralen. In de Miljoenennota wordt echter nog geen structurele oplossing voor dit probleem geboden. Wel is er een lichtpuntje: vooruitlopend op een andere financiering van de Wmo, wordt een bedrag van € 75 miljoen in 2026, oplopend tot € 300 miljoen in 2029, gereserveerd en naar het Gemeentefonds overgeheveld. De VNG ziet dit als een positieve stap, waar ze al langere tijd op had aangedrongen.
Taken en middelen in balans
De VNG benadrukt dat er een goede balans nodig is tussen de taken die gemeenten uitvoeren en de middelen die ze daarvoor krijgen. In het regeerprogramma van het nieuwe kabinet wordt dit erkend, maar de uitwerking blijft vaag. Er is afgesproken om gezamenlijk verder onderzoek te doen naar vier belangrijke thema’s: bestaanszekerheid, versterking van het voorzieningenniveau, de relatie tussen het zorg- en sociaal domein, en de versnelling van de woningbouwopgave. De VNG wil met treffende voorbeelden laten zien welke impact de huidige disbalans heeft op zowel kabinets- als gemeentelijke ambities, en vooral op de inwoners.
Bestaanszekerheid, wonen en asielbeleid
Op het gebied van bestaanszekerheid en woningbouw ziet de VNG gedeelde ambities met het kabinet. Er is echter nog steeds een kloof tussen de ambities en de beschikbare middelen voor gemeenten. De VNG dringt daarom aan op een snel gesprek met het kabinet om concrete stappen te zetten.
Daarnaast uit de VNG zorgen over het asielbeleid. De voorgenomen intrekking van de Spreidingswet zou gemeenten voor een vrijwel onuitvoerbare opgave stellen. Gemeenten worden, volgens de VNG, geconfronteerd met eenzijdige instructies en krijgen onvoldoende ondersteuning om de problematiek op te lossen.
Geen woorden, maar daden
VNG-voorzitter Sharon Dijksma benadrukt het belang van concrete daden van het kabinet. ‘Het kabinet zegt samen te willen werken, maar tegelijkertijd nemen de middelen om de toenemende ambities te realiseren af. Wij zullen het kabinet op zijn daden beoordelen. Mooie woorden zijn niet genoeg, we moeten nu echt actie zien,’ aldus Dijksma.