Tekst Gert Riphagen
Beeld Pexels
Sinds kort kleppert mijn brievenbus ’s ochtends niet meer. De hond slaat ook niet aan. Voor het eerst in 50 jaar valt er geen papieren krant op mijn deurmat. In plaats daarvan gaat elke avond om 10 uur een piepje op mijn telefoon: de digitale krant van de volgende dag is “bezorgd”.
Ik ben op dit vlak een late bekeerling, maar het is wennen. Mijn ouders lazen thuis de Telegraaf en later het Sallands Dagblad. In mijn middelbareschooltijd kocht ik dagelijks voor een kwartje de Volkskrant. Daarna volgden decennialang papieren abonnementen, en ik knipte er op los. Wat nu cloudopslag is, waren voor mij altijd schoenendozen en ordners vol krantenknipsels. Ik heb er nog een aantal op zolder staan.
Het knisperende tijdperk nadert zijn einde. Het digitale bereik van dagbladen overstijgt inmiddels het lezersaantal van de gedrukte krant. Gemiddeld lezen 4 miljoen mensen dagelijks een of meer gedrukte kranten. De websites en apps houden dagelijks 5,7 miljoen nieuwsvolgers op de hoogte, aldus NDP Nieuwsmedia. Je hoeft niet helderziend te zijn om te zien dat dit verschil zal toenemen.
Beter een boek pakken
Nu ik er zelf aan heb moeten geloven, kan ik niet anders dan positief zijn. De digitale krant neemt minder ruimte in beslag dan de papieren, zeker als je veel kranten bewaart. De foto’s komen mooier over. De linkjes bij de artikelen bieden vrijwel oneindige doorleesmogelijkheden. Toch heb ik vragen, bijvoorbeeld over de milieubelasting. Wordt een digitale krant dagelijks meer dan 30 minuten gelezen, dan is de footprint hoger dan die van een gedrukte krant. Bovendien vereisen digitale apparaten chemicaliën en schaarse metalen. Die metalen worden vaak gewonnen in landen met gebrekkige milieubescherming. Ik vraag me af hoe informatie het beste beklijft: gelezen vanaf papier of digitaal?
Onderwijskundig adviseurs Elma Zijderveld en Gemma Corbalan Perez stellen op de website van de Universiteit Utrecht dat onderzoek laat zien dat studenten die teksten op papier lezen, hoger scoren op tekstbegrip dan degenen die dezelfde informatie van een scherm lezen. Als je jezelf iets eigen moet maken, kun je beter een fysiek boek of geprint artikel pakken.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken 56: Generaties in het openbaar bestuur Lees hier verder
