De rekenkamerfunctie van de gemeenteraad staat op de tocht. Het kabinet heeft een wetsvoorstel naar de Kamer gestuurd dat het lastiger maakt voor de raad om zijn controlerende taak uit te voeren. Dat zegt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden op haar website.
Lokale rekenkamers bestaan sinds 2006, enkele jaren na de dualisering van het lokale bestuur. Met instellen van rekenkameronderzoek kan de raad erop toezien of publieke middelen op de juiste manier worden besteed. De raad kan kiezen voor een onafhankelijke rekenkamer of zelf invulling geven aan de rekenkamerfunctie. In dat laatste geval nemen raads- en commissieleden vaak zitting.
Volgens het kabinet blijkt uit onderzoek dat in veel gemeenten niet of nauwelijks invulling wordt gegeven aan rekenkameronderzoek. In het wetsvoorstel staat dat elke gemeente een onafhankelijke rekenkamer instelt, eventueel samen met andere gemeenten. Het is voor gemeenten niet meer mogelijk om rekenkameronderzoek op een andere manier te organiseren.
Daarnaast worden ook de bevoegdheden van lokale rekenkamers uitgebreid. Zo kunnen zij straks onderzoek instellen naar de contracten met privaatrechtelijke rechtspersonen waarmee bijvoorbeeld zorg of maatschappelijke ondersteuning in het sociale domein wordt ingekocht. Ook de mogelijkheden om onderzoek te doen naar subsidies, garanties en leningen worden verruimd. Ten slotte krijgen lokale rekenkamers en de Algemene Rekenkamer meer mogelijkheden om onderzoek te doen naar privaatrechtelijke rechtspersonen waarin verschillende overheidsorganen samenwerken.
Zoals gezegd is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden niet blij met het wetsvoorstel. De invulling van de rekenkamerfunctie behoort tot de autonomie van de raad, aldus de vereniging. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft zich uitgesproken tegen de plannen van het kabinet. De VNG kan zich niet vinden in de aannames achter het wetsvoorstel en stelt dat er geen fundamentele keuzes worden gemaakt, bijvoorbeeld aangaande de financiering vanuit het rijk aan gemeenten voor de lokale rekenkamers.
Morgen is er in de Tweede Kamer een hoorzitting over de voorgestelde wetswijziging.