nieuws

Ruimte om mens te zijn in je werk

Tekst Chantal Richter
Beeld Hilbert Krane en Saman Mirza

Is iemands toekomst in Nederland? Of wordt het een terugkeer naar het land van herkomst? Als asiel­medewerker bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) neemt Ashley van Dam besluiten die levensbepalend zijn. ‘Het helpt mij enorm te weten dat ik altijd welkom ben om te sparren met een collega in een hoorkamer naast me. Want ook al voeren wij “slechts” de regels uit, soms is het prettig om hardop te denken over hoe beleid uitpakt, en hoe je daarbij de menselijke maat bijvoorbeeld betrekt.’

Saman Mirza is manager van de directie Asiel en Bescherming, en de leiding­gevende van Van Dam. Hij hecht grote waarde aan reflectie. ‘Ik vind het belangrijk om te leren van het perspectief van de ander, ook al verschil je van mening. Ashley doet dat op een heel natuurlijke wijze in haar werk, ze zoekt actief de verbinding. Dat betekent veel voor ons binnen de IND, waar we bewust ruimte geven voor tegenspraak.’

Intense gesprekken

Als hoor- en beslismedewerker neemt Van Dam het “gehoor” af waarin asielzoekers vertellen waarom zij hun toekomst in Nederland zien. Die gesprekken zijn altijd op locatie. Vanaf hun verblijflocatie komen aanvragers van asiel naar Den Bosch. Zo’n gehoor duurt over het algemeen een hele dag. Van Dam vraagt aan de asielzoeker wat er gebeurd is in het land van herkomst. ‘Waarom zoekt iemand een veilig onder­komen in Nederland? Waarvoor vreest iemand? Is dat aan­nemelijk? Wat heeft iemand al ondernomen om bescherming te vragen? Iemand moet zich comfortabel voelen om hierover te vertellen.’

Een tolk helpt de taalbarrières te over­bruggen. En dan zijn er natuurlijk ook nog culturele verschillen. ‘Mensen leggen hun hele hart en ziel op tafel. Het zijn intense gesprekken. Als ik behoefte heb aan een tweede paar ogen en oren, kan ik altijd aan de bel trekken. In principe neemt een andere collega een beslissing op het gehoor dat ik heb afgenomen, om zo ook de afstand te bewaren. Dat besluit nemen we aan de hand van het op dat moment geldende beleid. Wij zijn immers een uitvoeringsorganisatie.’

Extra checks

Van Dam is tekenbevoegd, dat wil zeggen dat ze zelf besluiten kan nemen. ‘Maar ik spreek vaak zaken door met een collega, om te checken of een ander tot dezelfde conclusie komt.’ Mirza vult haar aan: ‘Regels geven ruimte voor menselijke interpretatie. Het past bij tegenspraak om daarover in gesprek te gaan.’

‘Nagenoeg alle beslissingen tot afwijzing van een asielaanvraag komen bij de rechter, omdat de aanvrager in dat geval in beroep gaat,’ legt Van Dam uit. ‘Soms stelt de rechter een asielzoeker in het gelijk, dan gaat de aanvraag opnieuw bij ons in behandeling. Omdat ik een groot rechtvaardigheids­gevoel heb, ben ik blij met zo’n zorgvuldig proces. Die extra checks maken de kwaliteit van de besluitvorming beter.’

Over loyaliteit van ambtenaren is recent veel te doen. Vooral als groepen ambtenaren zich kritisch ‘buiten’ uitspreken over (gebrek aan) bestuurlijk handelen van het kabinet of van colleges van B&W. Over het belang van samenspraak en tegenspraak, over mogelijke dilemma’s en vraagstukken, over de wijze van tegenspreken en over het politiek-ambtelijk samenspel gaat het in de masterclass 'Samenspraak en tegenspraak: Samen sterker in besluitvorming en beleid.' Schrijf je nu in!

*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken special: Loyale Tegenspraak Lees hier verder

Delen

Reageer

*

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *