Een andere opzet van de screening van ambtenaren van politie moet helpen de integriteit van de politie beter te waarborgen. Kern van het voorstel is de betrouwbaarheid van de ambtenaar van politie tijdens de werkzaamheden permanent te beoordelen en niet alleen incidenteel, zoals bij de selectie. Hetzelfde geldt voor externe partijen die voor de politie werken, bijvoorbeeld ICT-personeel. Het betreffende wetsvoorstel van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) is voor advies naar verschillende instanties gestuurd, waaronder de politie, het Openbaar Ministerie en de Autoriteit Persoonsgegevens.
Actief beleid
De politie voert momenteel een actief beleid om de integriteit van de eigen organisatie te waarborgen. Dit beleid bevat zowel preventieve als repressieve maatregelen. Preventief werkt de politie onder meer aan een veilig werkklimaat, waarin medewerkers worden uitgenodigd dilemma’s te bespreken en integriteitsrisico’s in hun dagelijks werk aan te kaarten. Voorbeelden van repressief optreden zijn de onderzoeken naar signalen van mogelijk plichtsverzuim of vermoedens van misstanden. Het wetsvoorstel, dat al eerder werd aangekondigd, vult deze maatregelen aan.
Gegevens
Gebleken is dat voor onderzoek naar de betrouwbaarheid van ambtenaren van politie meer gegevens noodzakelijk zijn. Nieuw is bijvoorbeeld dat bij het standaard betrouwbaarheidsonderzoek ook gegevens van personen uit de directe omgeving van (aankomende) ambtenaren van politie of externen kunnen worden betrokken. Daarbij gaat het in ieder geval om de partner, kinderen vanaf 12 jaar en inwonende ouders. De sociale omgeving – in het bijzonder familie – kan druk leggen op het gedrag van een ambtenaar van politie, bijvoorbeeld door chantage of het vragen om gevoelige informatie. Zo’n omgevingsonderzoek is relevant, als de werkzaamheden die de betrokkene gaat verrichten een verhoogd risico met zich meebrengen voor de integriteit van de politie. Daarbij gaat het om de toegang tot ICT-systemen, of vertrouwelijke gegevens over de bedrijfsvoering van de politie. Of als iemand een bijzondere positie heeft, zoals een functie bij de Dienst landelijke recherche. Niet iedereen bij de politie komt in aanmerking voor een omgevingsonderzoek. Dat hangt dus af van de aard van de werkzaamheden.
Werkzaamheden
Daarnaast kan de politieleiding de betrouwbaarheid van de ambtenaar van politie of de externe tijdens de werkzaamheden goed in beeld houden. Enkele maatregelen uit het wetsvoorstel zijn noodzakelijk om tijdig risico’s te kunnen signaleren; het huidige screeningsbeleid is daar nog onvoldoende voor toegerust.