Beeld: PxHere
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Kiesraad, de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hebben het Actieplan Toegankelijk Stemmen gepresenteerd. Dit plan is opgesteld in samenwerking met belangenorganisaties en ervaringsdeskundigen. Het moet ervoor zorgen dat stemmen tijdens verkiezingen makkelijker wordt voor mensen met een beperking en mensen met lage basisvaardigheden.
Voor meer dan 2 miljoen Nederlanders is zelfstandig stemmen niet vanzelfsprekend. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die een fysieke beperking hebben, blind zijn of moeite hebben met lezen. Onder deze groepen is de ervaring met verkiezingen minder positief dan bij mensen zonder beperking of met hogere basisvaardigheden.
Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken (BZK) benadrukt het belang van toegankelijk stemmen. ‘Iedereen moet kunnen stemmen bij de verkiezingen. Soms helpt fysieke ondersteuning, anderen hebben juist behoefte aan meer uitleg of extra informatie,’ aldus de minister.
Toegankelijke informatie
Een belangrijk onderdeel van het actieplan is het verbeteren van de informatievoorziening. Informatie over het verkiezingsproces en de onderwerpen waarover gestemd wordt, moet beter vindbaar en begrijpelijk zijn. Dit betekent onder meer het gebruik van eenvoudige taal, voorleesbare versies van teksten en informatie in Nederlandse Gebarentaal.
Ook politieke partijen worden gestimuleerd hun informatievoorziening toegankelijker te maken. Het ministerie van BZK gaat hierover in gesprek met partijen en biedt ondersteuning, onder meer door inzet van ervaringsdeskundigen.
Aandacht voor toegankelijkheid
Het actieplan besteedt ook aandacht aan de fysieke toegankelijkheid van stemlokalen. Hoewel de Kieswet voorschrijft dat stemlokalen toegankelijk moeten zijn, bestaan er nog steeds belemmeringen. Dit kan gaan om een te steile helling bij de ingang, slechte verlichting of het ontbreken van hulpmiddelen zoals een loep.
Er komt een lijst met aanbevelingen voor gemeenten over voorzieningen in stemlokalen. Daarnaast worden bestaande handreikingen opnieuw onder de aandacht gebracht. Gemeenten worden verder gestimuleerd om lokale gehandicaptenplatforms en ervaringsdeskundigen te betrekken bij de schouw van stemlocaties, gebarentolken in te zetten en informatie te verstrekken over drukke en rustige momenten tijdens verkiezingsdagen.
Evaluatie van het actieplan
Het actieplan loopt van 2025 tot en met 2029. In 2027 volgt een tussentijdse evaluatie om te beoordelen of de maatregelen effect hebben en of aanpassingen nodig zijn. In 2029 wordt een eindmeting uitgevoerd.
