Een van de lessen van de kinderopvangtoeslagenaffaire is het gebrek aan openheid door het kabinet. Geregeld werden documenten niet of slechts gebrekkig aan betrokken ouders en aan het parlement beschikbaar gesteld. Ook de media visten ondanks openbaarheidswetgeving geregeld achter het net. Het kabinet heeft mede naar aanleiding hiervan besloten tot een grotere openheid. Sinds 1 juli worden met alle wetsvoorstellen en regelingen die naar de Eerste en Tweede Kamer gaan ook de zogenoemde beslisnota’s – de ambtelijke adviezen die ten grondslag liggen aan de voorstellen – meegestuurd.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties schreef de Tweede Kamer dat ze hiermee ‘een betekenisvolle start’ wil maken met een nieuwe werkwijze die moet leiden tot meer transparantie van de overheid en die tegelijkertijd betere controle door bijvoorbeeld parlement en media mogelijk moet maken.
Wat zijn beslisnota’s? Dit zijn ambtelijke notities waarin ministers en staatssecretarissen worden geadviseerd voor een te nemen besluit over bijvoorbeeld een nieuwe wet of regeling. Deze notities werden voorheen nooit meegestuurd met de uiteindelijke voorstellen. Uiteindelijk is een bewindspersoon politiek verantwoordelijk voor een besluit, daarom doen ambtelijke adviezen er niet zoveel toe, was tot voor kort de gangbare opvatting in het kabinet. Ook kunnen ambtenaren in de beslotenheid vrijer adviseren, was de gedachte.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 28: Werk in uitvoering. Lees hier verder