Beeld: Pixabay
Sinds begin 2024 beschikt de gemeente Leiden over een maatwerkfunctionaris. Deze ambtenaar ondersteunt inwoners die vastlopen in complexe en veelomvattende probleemsituaties. De eerste evaluatie laat zien dat de aanpak effectief is. Het College van Burgemeester en Wethouders is positief en wil de functie in elk geval tot en met 2027 voortzetten.
Inwoners met meerdere problemen tegelijk, zoals schulden, psychische nood of het ontbreken van huisvesting of uitkering, vinden vaak geen passende hulp. Hulpverleners zijn betrokken, maar niemand neemt de regie. De maatwerkfunctionaris doet dat wel en zoekt daarbij de grenzen van wet- en regelgeving op. ‘Soms moet je durven afwijken van de standaardregels om mensen echt te helpen,’ stelt wethouder Abdelhaq Jermoumi. ‘De wet biedt daar ook ruimte voor, bijvoorbeeld via een hardheidsclausule.’
Succesverhalen
In de evaluatie beschrijft Jermoumi drie casussen waarin de maatwerkfunctionaris een doorslaggevende rol speelde. Een daarvan betreft een moeder en dochter die slachtoffer werden van de toeslagenaffaire. Na hun terugkeer uit het buitenland kregen zij geen toegang tot hulp of huisvesting. Door tussenkomst van de maatwerkfunctionaris kwamen zorg, onderdak en schuldhulpverlening alsnog op gang.
Ook een vader met psychische problemen en vijf kinderen kreeg ondersteuning. Omdat hij nog geen jaar in Nederland verbleef, had hij geen recht op zorg. Zijn kinderen dreigden uit huis geplaatst te worden. De maatwerkfunctionaris regelde opvang en passende zorg, zodat het gezin samen kon blijven. Een derde casus betrof een dakloze vrouw zonder papieren, die dankzij maatwerk alsnog een uitkering, inschrijving en curator kreeg.
Het college is positief over de resultaten, maar wijst ook op een kwetsbaarheid: momenteel is er slechts een maatwerkfunctionaris beschikbaar. ‘Als deze persoon uitvalt, ligt het proces stil,’ aldus Jermoumi. Daarom wil het college de pilot verlengen tot 2027 en tegelijkertijd uitbreiden. Zo kunnen meer inwoners geholpen worden en wordt de aanpak minder afhankelijk van een persoon.
Andere gemeenten
Leiden is niet de enige gemeente die inzet op maatwerk. Utrecht werkt met regiefunctionarissen in het sociaal domein die ruimte hebben om af te wijken van standaardprocedures. Amsterdam organiseert ondersteuning via maatwerkteams die domeinoverstijgend opereren. Tilburg zet persoonlijk regisseurs in met mandaat om snel te schakelen tussen instanties. Eindhoven biedt hulpverleners een speciaal maatwerkbudget voor urgente situaties. Deze voorbeelden tonen aan dat er landelijk steeds meer aandacht is voor integrale en flexibele ondersteuning.
