Beeld: VNG
Nederlandse gemeenten krijgen steeds vaker te maken met criminele activiteiten in verhuurde woningen. Criminelen misbruiken panden voor illegale doeleinden zoals wapenopslag, hennepkwekerijen of zelfs illegale prostitutie. Dit ondermijnt de leefbaarheid en veiligheid in woonwijken en verstoort de openbare orde. Gemeenten hebben echter diverse wettelijke instrumenten tot hun beschikking om deze vorm van ondermijnende criminaliteit aan te pakken.
Een veelvoorkomend probleem is het crimineel gebruik van huurwoningen voor ondermijnende activiteiten. Vaak gaat het om gehuurd vastgoed dat door criminelen wordt ingezet voor drugshandel of andere illegale praktijken. Dit heeft een directe negatieve invloed op de leefbaarheid in wijken en veroorzaakt veiligheidsproblemen.
Volgens de VNG kunnen gemeenten met het bestaande juridische kader actie ondernemen om crimineel gebruik van woningen tegen te gaan. Deze handreiking biedt een overzicht van relevante wet- en regelgeving en praktische hulpmiddelen voor gemeenten om een effectieve aanpak te realiseren.
Wettelijke middelen voor gemeenten
Gemeenten hebben verschillende mogelijkheden om oneigenlijk gebruik van vastgoed te bestrijden. Hieronder een greep uit de beschikbare wetgeving:
- Wet goed verhuurderschap
Deze wet legt verhuurders basisregels op om malafide praktijken tegen te gaan. Verhuurders moeten huurovereenkomsten schriftelijk vastleggen en huurders informeren over het toegestane gebruik van de woning. Gemeenten kunnen een verhuurvergunning invoeren om misbruik te voorkomen. - Huisvestingswet 2014
De gemeenteraad kan op basis van deze wet boetes opleggen bij overtredingen, zoals het illegaal splitsen van woningen of het creëren van onzelfstandige woonruimten. Ook kunnen vergunningen worden geweigerd of ingetrokken als er sprake is van criminele activiteiten. - Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek
In wijken waar de leefbaarheid onder druk staat, kunnen gemeenten een huisvestingsvergunning weigeren aan personen met een crimineel verleden. Dit biedt een preventief middel tegen het verstoren van de openbare orde. - Besluit bouwwerken leefomgeving
Gemeenten kunnen verloedering tegengaan en de veiligheid waarborgen door middel van dit besluit. Ze kunnen bestuursdwang toepassen als panden niet voldoen aan de veiligheids- of gezondheidsvoorschriften. - Opiumwet (Wet Damocles)
Op basis van deze wet kan een burgemeester panden sluiten die worden gebruikt voor drugshandel. Dit is een krachtig middel om de veiligheid in wijken te herstellen.
Samenwerking cruciaal
Om effectief op te treden tegen ondermijnende criminaliteit is nauwe samenwerking tussen verschillende partijen essentieel. Gemeenten, politie, woningcorporaties en verhuurders spelen allemaal een rol in het voorkomen en bestrijden van criminele activiteiten. Ook kunnen gemeenten door middel van gegevensuitwisseling en protocollen zoals de Wet Bibob malafide verhuurders aanpakken.
Gemeenten worden geadviseerd om gebruik te maken van de beschikbare handreikingen en modelprotocollen, zoals de Handreiking VNG Wet goed verhuurderschap en het Stappenplan Opiumwet. Door deze hulpmiddelen in te zetten, kunnen gemeenten effectief optreden tegen crimineel gebruik van verhuurd vastgoed en de leefbaarheid in woonwijken herstellen.
Toekomstige stappen
Het ministerie van Justitie en Veiligheid, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Volkshuisvesting blijven werken aan verdere ondersteuning van gemeenten in hun strijd tegen ondermijnende criminaliteit. Gemeenten worden aangemoedigd om de beschikbare juridische middelen in te zetten en preventieve maatregelen te nemen om de veiligheid en leefbaarheid te waarborgen.