Beeld: Shutterstock
De Caribische gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba, samen bekend als de BES-eilanden, maken sinds 2010 formeel deel uit van Nederland. Ondanks die band met het Rijk is het versterken van de lokale democratie op deze eilanden een blijvend aandachtspunt. Met steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties loopt daarom het meerjarige programma Ondersteuning van de democratie op de BES-eilanden.
In het kader van dit programma bezochten Ruud Niewold, opleidingscoördinator van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, en Jeroen van Gool, directeur van de Wethoudersvereniging, eerder dit jaar de drie eilanden. Tijdens het veertiendaags bezoek spraken zij intensief met bestuurscolleges, eilandsraden en griffiers.
Centrale vraag was hoe het democratisch samenspel verbeterd kan worden. Daarbij kwamen onder meer het BOB-model voor besluitvorming, de strategische driehoek van publieke waarde, draagvlak en uitvoeringskracht, en het thema medebewind aan bod.
Niewold benadrukt: ‘Dit ondersteuningsprogramma is een gezamenlijk initiatief van beroepsverenigingen en vertegenwoordigers van de lokale democratie. Alleen samen kunnen we deze ondersteuning tot een succes maken.’
Waardevolle inzichten en actuele uitdagingen
De gesprekken leverden belangrijke inzichten op. Bestuurders en raadsleden spraken heldere doelen uit, zoals het versterken van transparantie, het verbeteren van de bestuurlijke verantwoordelijkheid en betere communicatie met inwoners.
Naast deze thema’s was er aandacht voor urgente uitdagingen op de eilanden, waaronder armoedebestrijding, woningnood, klimaatverandering en de vraag naar meer bestuurlijke autonomie. De bijzondere context van de BES-eilanden, met specifieke wetgeving en beperkte ambtelijke capaciteit, speelde hierin steeds een centrale rol.
Concrete vervolgstappen
Het werkbezoek krijgt een concreet vervolg. Zo start deze maand een online leerprogramma voor eilandraadsleden. In juni 2025 volgt een werkbezoek van een delegatie bestuurders en volksvertegenwoordigers van de BES-eilanden aan Nederland.
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden blijft zich, samen met het ministerie en andere betrokken organisaties, inzetten voor het versterken van de lokale democratie op Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
Een diverse regio
Hoewel de BES-eilanden vaak als één regio worden gezien, liggen ze geografisch ver uit elkaar. Bonaire ligt vlak bij de kust van Venezuela, terwijl Sint Eustatius en Saba meer dan 800 kilometer oostelijker liggen, nabij Sint Maarten.
De drie eilanden tellen samen ongeveer 26.000 inwoners en bestrijken een oppervlakte van 328 vierkante kilometer, vergelijkbaar met gemeenten als Apeldoorn, Dronten of Emmen.
