Beeld: ministerie van Financiën
De begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voor 2025 richt zich op de versterking en vernieuwing van de democratie, de rechtsstaat en goed bestuur. Daarbij wordt ingezet op betere overheidsdienstverlening door slim gebruik van technologie, meer zelfredzaamheid voor de Caribische eilanden en duurzaam herstel voor de inwoners van Groningen en Drenthe. Het kabinet reserveert € 200 miljoen voor een sterke rechtsstaat en goed bestuur en € 80 miljoen voor drie specifieke projecten in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Daarnaast wordt bijna € 3 miljard uitgetrokken voor herstel in Groningen en Noord-Drenthe, waarmee het kabinet zijn beloftes aan de bewoners van deze regio’s nakomt.
Veel burgers in Nederland maken zich zorgen over hun bestaanszekerheid, zoals rondkomen, woningtekort en toegang tot zorg. De overheid heeft onvoldoende weten in te spelen op deze zorgen, waardoor herstel van de democratische rechtsstaat noodzakelijk is. Het kabinet heeft daarom een agenda opgesteld voor vernieuwing en herijking van de democratie, de rechtsstaat en het bestuur. Deze agenda is cruciaal voor het herstel van het vertrouwen van burgers in de politiek en de overheid. Voor deze initiatieven wordt jaarlijks € 200 miljoen uitgetrokken.
Een belangrijke pijler van de agenda is de Grondwet en de bescherming van grondrechten. Het kabinet bereidt de oprichting van een constitutioneel hof voor, zodat wetten in de toekomst getoetst kunnen worden aan de Grondwet. In 2025 volgt hiervoor een wetsvoorstel. Daarnaast komt er een wetsvoorstel voor een nieuw kiesstelsel dat de band tussen kiezers en gekozenen versterkt. Dit voorstel wordt binnen een jaar ingediend bij de Tweede Kamer.
Ook wordt geïnvesteerd in een bekwaam en dienstbaar bestuur dat de menselijke maat centraal stelt. De overheid gaat meer rekening houden met regionale verschillen en werkt samen met medeoverheden om beleid te maken dat echt werkt voor burgers. Door middel van een maatschappelijke alliantie op burgerschap worden initiatieven vanuit de samenleving ondersteund. Daarnaast wil het kabinet onnodige administratieve lasten verminderen en worden overbodige procedures afgeschaft. Het aantal rijksambtenaren en de externe inhuur wordt teruggebracht vanwege budgettaire krapte en een schaarse arbeidsmarkt.
Digitale zelfredzaamheid en betrouwbare dienstverlening
Voor goed bestuur en betrouwbare digitale overheidsdienstverlening is intensievere samenwerking tussen de rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen essentieel. Digitale vaardigheden van ambtenaren staan hierbij centraal. Burgers en bedrijven moeten kunnen rekenen op veilige en begrijpelijke dienstverlening, ondersteund door betrouwbare technologieën zoals cloud en AI. Tegelijkertijd blijft het kabinet publieke waarden waarborgen bij het gebruik van deze nieuwe technologieën.
Economische versterking van de Caribische eilanden
Om de zelfredzaamheid van de zes Caribische eilanden in het Koninkrijk te vergroten, stelt het kabinet in 2025 € 80 miljoen beschikbaar voor drie specifieke projecten. Zo wordt er € 40 miljoen geïnvesteerd in de bouw van een orkaanbestendige haven op Saba en € 16 miljoen in de verbetering van het wegennet op Bonaire. Deze projecten moeten de economische zelfredzaamheid bevorderen en het toerisme stimuleren.
Daarnaast is € 24 miljoen gereserveerd voor projecten die de voedselzekerheid op de eilanden versterken. Dit moet de afhankelijkheid van voedselimport verminderen. Het kabinet richt zich tevens op solide overheidsfinanciën en goed bestuur, wat op de lange termijn bijdraagt aan de economische ontwikkeling van de eilanden. De Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) blijft de eilanden tot 2027 ondersteunen bij het realiseren van deze doelen.
Om de veiligheid en rechtsstaat te waarborgen, wordt in 2025 € 70 miljoen geïnvesteerd in onder meer detentie, grensbewaking en de bestrijding van ondermijnende criminaliteit op Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
Herstel Groningen wettelijk vastgelegd
De gereserveerde middelen voor Groningen en Noord-Drenthe blijven volledig beschikbaar. Het kabinet blijft zich inzetten voor schadeherstel en woningversterking in het aardbevingsgebied, zolang dit nodig is. In 2025 komt het kabinet met een voorstel voor de Groningenwet, waarin de beloften aan de inwoners van deze regio’s wettelijk worden vastgelegd. Er is in totaal € 2,8 miljard gereserveerd om een veilig en toekomstbestendig Groningen te realiseren. Het kabinet zal jaarlijks rapporteren over de voortgang en, indien nodig, aanvullende maatregelen treffen.