Beeld: Pixaby
De rijksoverheid en de openbare lichamen in Caribisch Nederland moeten gezamenlijk optrekken om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba structureel te verbeteren. Dat adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in het rapport Samen naar beter: aanbevelingen voor het rijksbeleid voor het fysieke domein in Caribisch Nederland.
Bonaire, Sint-Eustatius en Saba kampen met forse achterstanden in de fysieke leefomgeving. De woningvoorraad is beperkt en vaak van lage kwaliteit. Ook de infrastructuur schiet tekort. Ondanks dat de eilanden sinds 2010 onderdeel zijn van Nederland, blijven deze verschillen ten opzichte van Europees Nederland bestaan.
Aanbevelingen voor gelijkwaardige kwaliteit
De RL stelt dat deze ongelijkheid mede wordt veroorzaakt door verschillen in beleidsinzet en beperkte uitvoeringskracht, zowel lokaal als bij het rijk. Bovendien vertaalt intensivering van beleid in Europees Nederland zich zelden naar evenredige inzet in Caribisch Nederland.
Om die situatie te veranderen, doet de Rli in het advies drie aanbevelingen om de leefomgevingskwaliteit op de eilanden naar een gelijkwaardig niveau te brengen:
- Vaststellen van gezamenijke ambitieniveaus.
De raad beveelt aan dat rijk en eilanden samen met bewoners bepalen welk kwaliteitsniveau zij nastreven voor de fysieke leefomgeving. In de huidige taakverdeling staan geen gewenste kwaliteitsniveaus vastgelegd. - Uitbreiden van slagkracht en samenwerking Rijk en Caribische eilanden.
Ambities moeten gekoppeld worden aan passende rijksfinanciering en bestuurlijke inzet. Volgens het rijk moet nadruk gelegd worden op vertrouwen en een langdurig samenwerkingsprogamma. De raad stelt voor hierbij aan te sluiten op het Nationaal Programma Vitale Regio’s, dat nu alleen op Europees Nederland is gericht. - Betrekken van Caribisch Nederland vanaf het begin.
Ten slotte pleit de raad voor het standaard meenemen van Caribisch Nederland in beleidsvorming. De raad adviseert om jaarlijks een overzicht te maken van beleidsvoornemens, inclusies hoe Caribisch Nederland daarin wordt betrokken. Daarnaast moeten de eilanden de mogelijkheid krijgen om deel te nemen aan regelingen die nu enkel voor Europees Nederland gelden.
De raad benadrukt dat samenwerking essentieel is: alleen door gezamenlijke inspanning van rijk en eilanden kunnen de achterstanden worden ingelopen. Daarbij moet de formele taakverdeling niet leidend zijn, maar juist als vertrekpunt dienen om gezamenlijk doelen te realiseren.
