In deze tijd van grote opgaven is samen leren essentieel voor professionele organisaties. ‘Maar overdrijf niet en bewaak de balans tussen leren en realiseren,’ waarschuwt Manon Ruijters, hoogleraar Leren, Ontwikkelen en Gedragsverandering aan VU Amsterdam. Over de valkuil van lerende organisaties, informeel leren en het belang van opgavegericht werken in deze tijden.
Eigenlijk is de ‘lerende organisatie’ een wat ongemakkelijk begrip, stelt Ruijters. ‘Dat komt door de nadruk op dat “leren”. Als een organisatie zich “lerend” gaat noemen, komt — als je niet oppast — het realiseren in de verdrukking. En dan kun je erop wachten tot iemand opstaat en licht geïrriteerd zegt: kunnen we nu weer gewoon aan het werk? Maar zonder aandacht voor leren krijg je een organisatie die zichzelf voorbij holt om alle opgaven te realiseren. Dat leren en realiseren vraagt om balans, het zijn twee zijden van dezelfde medaille. De Amerikaanse hoogleraar Gedrag in organisaties Karl Weick verwoordt dat mooi: “In de basis komt het erop aan dat leren gaat om rust verstoren en diversiteit vergroten, terwijl organiseren draait om vergeten en variatie verminderen”. Dat is precies waar de spanning zit. Voor mij is een lerende organisatie zoals DuurzaamDoor, een organisatie die goed in staat is om eigen vermogens te onderhouden en te ontwikkelen, omdat je met elkaar goed werk wilt leveren en ambities wilt realiseren. Waarbij goed werk staat voor werk dat ethisch, energiek en excellent is. “Leren” hoort daarbij, maar staat er dus niet eens expliciet in.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken-special DuurzaamDoor: van kiem naar bloemenveld. Klik hier om verder te lezen
Beeld: Shutterstock