Beeld: Pixabay/Caniceus
Hoewel de Europese Unie (EU) met haar landbouwbeleid ambitieuze doelen heeft gesteld voor klimaat en milieu, laten nationale plannen weinig vooruitgang zien. Volgens een rapport van de Europese Rekenkamer (ERK) sluit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van 2023-2027 niet aan op de groene ambities van de EU. Ondanks de toevoeging van ecoregelingen en verplichtingen voor milieuvriendelijke praktijken, blijven de nationale plannen achter in het nastreven van substantiële vergroening.
De ERK constateert dat alle lidstaten gebruik hebben gemaakt van uitzonderingen op de landbouw- en milieuvoorwaarden, wat de groene impact van het GLB vermindert. Boerenprotesten hebben geleid tot versoepelde eisen, zoals het niet langer verplichten van gewasrotatie, een belangrijke praktijk om de bodemkwaliteit te verbeteren. Hierdoor blijft de vergroening in de praktijk beperkt, ondanks het oorspronkelijke doel om klimaat en milieu centraal te stellen in het landbouwbeleid.
Minder dan gehoopte impact
Het GLB, dat tussen 2021 en 2027 378,5 miljard euro toekent aan inkomenssteun en plattelandsontwikkeling, zou ook bijdragen aan het beschermen van het milieu tegen schade en klimaatverandering. Toch blijkt uit het rapport dat de groene maatregelen van lidstaten nauwelijks ambitieuzer zijn dan in voorgaande jaren. Hoewel alle landen een minimumbedrag van hun subsidies besteden aan klimaat en milieu, blijft de daadwerkelijke groene impact beperkt. De auditors waarschuwen dat zonder verdere aanpassingen het doel van de EU-Green Deal, zoals het vergroten van biologische landbouwgrond, moeilijk haalbaar is.
Aanbevelingen voor verbeteringen
De ERK beveelt aan om het kader voor monitoring van milieuprestaties te versterken, met duidelijke doelen en resultaatindicatoren om de voortgang beter te meten. Zo moet bijvoorbeeld niet alleen worden gerapporteerd over acties die emissies beperken, maar ook of die daadwerkelijk leiden tot een afname van emissies. Dit alles om ervoor te zorgen dat de Green Deal daadwerkelijk wordt gehaald.