Beeld: Rijksoverheid
De bescherming van grondrechten schiet tekort bij het datagedreven werken van de politie. Daarvoor waarschuwt de Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP) in een recent advies aan de korpschef. Door digitalisering en kunstmatige intelligentie krijgt technologie een steeds grotere rol in het politiewerk, maar een passend wettelijk kader ontbreekt.
Volgens de raad is de tijd van vrijblijvend experimenteren voorbij. De politie moet transparanter worden over hoe zij technologie inzet en daar actief verantwoording over afleggen, stelt de WARP. Het advies komt op een moment dat de maatschappelijke discussie over privacy, algoritmes en AI in de publieke sector toeneemt.
Naast aangepaste wetgeving is volgens de Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP) meer helderheid nodig over hoe de politie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruikmaakt van kunstmatige intelligentie (AI). De raad ziet risico’s in de toenemende afhankelijkheid van commerciële technologiebedrijven en in de gebrekkige interne datahuishouding van de politie. Ook ontbreekt het aan structurele kennis over de inzet van data en AI én over de maatschappelijke gevolgen daarvan.
Hoewel de huidige toepassing van AI binnen de politie nog beperkt is, waarschuwt de raad nadrukkelijk voor technologie die het vertrouwen van burgers schaadt. Zulke toepassingen moeten volgens WARP expliciet worden vermeden. Tegelijkertijd ziet de adviesraad ook kansen: data en AI kunnen helpen om de relatie tussen politie en burger juist te versterken.
Kritisch digitaal denken als basis
Om dat te bereiken pleit de WARP voor de oprichting van een evaluatiecommissie voor de Wet politiegegevens. Daarnaast is er behoefte aan een overkoepelend kader dat zorgt voor meer maatschappelijke verantwoording en transparantie bij digitale innovaties. Openheid over de inzet van AI moet daarbij de norm worden. Ook moet de samenwerking met private partijen strakker worden gereguleerd.
Volgens de raad is digitale geletterdheid – inclusief kritisch kunnen nadenken over technologie – onmisbaar voor alle politiemedewerkers. Tot slot benadrukt de WARP dat de politie publiekelijk afstand moet nemen van het idee dat crimineel gedrag op individueel niveau voorspelbaar is met technologie. De risico’s daarvan zijn volgens de raad simpelweg te groot.
Het volledige advies Navigeren in niemandsland is hier te lezen.
