Beeld: Stocksnap
Steeds meer gemeenten zetten data in bij beleid en uitvoering. Daarbij groeit het besef dat technologie alleen niet voldoende is. Bestuurlijke betrokkenheid, samenwerking en een lerende datacultuur blijken doorslaggevend voor succes.
Datagedreven werken is pas effectief als ook organisatiecultuur, gedrag en structuur meebewegen. Tijdens een bijeenkomst van het Kennisnetwerk Data en Samenleving deelden beleidsmedewerkers en IT’ers inzichten over deze ontwikkeling.
Volgens Anne Fleur van Veenstra (TNO Vector en Universiteit Leiden) is datagedreven werken vooral een organisatorische opgave. Drie voorwaarden zijn cruciaal: interdisciplinaire samenwerking, een ondersteunend data-ecosysteem en juridisch en ethisch handelen. Veel gemeenten missen nog de capaciteit en expertise om dit stevig te organiseren.
Van beleidsvraag naar datavraag
Van Veenstra benadrukt dat de beleidsvraag het vertrekpunt moet zijn, niet de techniek. Bestuurlijk draagvlak en gedeeld eigenaarschap maken het verschil. Innovaties als machine learning zijn kansrijk, maar helpen alleen bij een adaptieve en lerende organisatiecultuur.
Voorbeelden uit de praktijk
- Zwolle ziet datagedreven werken als leerproces. Multidisciplinaire databrigades leren in de praktijk hoe data effectief worden ingezet.
- Rotterdam vernieuwde haar datastrategie met vier groeipaden: verantwoord datagebruik, goed databeheer, aandacht voor cultuur en een stabiel datastelsel.
- Hollands Kroon startte met bewustwording. Medewerkers meten hun datavolwassenheid via een app, gebaseerd op de Interbestuurlijke Datastrategie
Rol van het kennisnetwerk
Deze inzichten zijn verzameld tijdens de meetup ‘Datagedreven Gemeente: van inzicht naar uitvoering’, een initiatief van het VNG Kennisnetwerk Data en Samenleving. Het netwerk ondersteunt gemeenten bij digitale en datagedreven transformatie, mede mogelijk gemaakt door de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU).
