Beeld: Shutterstock
In heel Nederland gaan gemeenten en GGD’en binnenkort aan de slag met 30 projecten die gericht zijn op praktische verbeteringen voor een gezonde leefomgeving in gemeenten. Met ondersteuning van ZonMw richten deze projecten zich op het creëren van gezondere, veiligere en aantrekkelijkere leefomgevingen. Dit gebeurt aan de hand van concrete voorbeelden uit andere gemeenten en regio’s.
Start van de projecten
De 30 projecten starten tussen 1 september 2024 en 1 januari 2025 en lopen tot 1 juli 2025. Gedurende deze periode werken ambtenaren van gemeenten samen met andere betrokken partijen om concrete en praktische verbeteringen in de leefomgeving te realiseren. Via twee leernetwerkbijeenkomsten, georganiseerd door het RIVM en ZonMw, wordt de opgedane kennis gedeeld. Aan het einde van de projecten wordt een factsheet opgesteld met de geleerde lessen, zodat ook andere gemeenten en hun ambtenaren hiervan kunnen profiteren.
Vijf thema’s
Elk project richt zich op een of meerdere thema’s die bijdragen aan een veilige en gezonde leefomgeving. Gemeenten en hun ambtenaren spelen hierin een sleutelrol door bewoners, organisaties en lokale bedrijven te betrekken bij de uitvoering. De thema’s waar de projecten zich op richten, zijn essentieel voor het verbeteren van de leefkwaliteit en het stimuleren van gezond gedrag.
De vijf belangrijkste thema’s zijn:
- Bevorderen van sociale cohesie tussen inwoners, door ontmoetingen en samenwerking te stimuleren.
- Vergroenen van openbare ruimten om deze aantrekkelijker te maken voor inwoners en bij te dragen aan een betere luchtkwaliteit en biodiversiteit.
- Ontwikkelen van veilige voorzieningen die ontmoeting, beweging en ontspanning stimuleren, zoals fietspaden en speeltuinen.
- Beschermen van inwoners tegen risico’s zoals hittestress, infectieziekten en geluidsoverlast.
- Toegankelijke voorzieningen creëren die inwoners helpen gezonde keuzes te maken in de openbare ruimte, zoals toegang tot gezonde voeding of sportfaciliteiten.
Integrale aanpak
Naast de 30 projecten zijn er binnen het programma Gezonde Leefomgeving Integrale Aanpak (GLIA) nog eens meer dan 50 projecten waarin gemeenten en GGD’en samenwerken. Deze samenwerking richt zich op het ontwikkelen van kennis en beleid om de leefomgeving in kwetsbare wijken gezonder te maken. Het betrekken van ambtenaren is cruciaal voor het succes van deze projecten, omdat zij vaak de schakel vormen tussen bewoners en beleidsmakers.
Onder de projecten bevinden zich 10 initiatieven die gericht zijn op het ontwikkelen van kennis over gezondheid in kwetsbare wijken. Daarnaast zijn er 15 projecten die beleid ontwikkelen en uitvoeren, waarbij kennis over een gezonde leefomgeving direct wordt toegepast in de praktijk.
Praktische verbeteringen
Het subsidieprogramma GLIA stimuleert samenwerking tussen verschillende disciplines, zoals ambtenaren, gezondheidsprofessionals en ruimtelijke ordenaars. Dit leidt tot een integrale aanpak waarbij zowel sociale als fysieke factoren worden meegenomen bij het verbeteren van de leefomgeving. Gemeenten leren zo hoe zij gezondheid kunnen meewegen bij het inrichten en beheren van openbare ruimten.
Ambtenaren werken binnen deze projecten nauw samen met GGD’en en andere betrokken partijen. Ze leren niet alleen van praktijkvoorbeelden uit andere regio’s, maar ontwikkelen ook nieuwe methoden om gezondheid en welzijn in hun gemeente te verbeteren. Dit draagt bij aan een leefomgeving die gezond, veilig en aantrekkelijk is voor alle inwoners.
Samen leren en kennis delen
De kracht van de GLIA-projecten ligt in het gezamenlijk leren en ontwikkelen van kennis. Gemeenten en ambtenaren krijgen de kans om praktijkgerichte kennis toe te passen en door te geven aan andere gemeenten. Dit is essentieel om gezondheidsdoelen te integreren in het lokale beleid en om praktische verbeteringen te realiseren in de leefomgeving.
Dankzij de subsidie vanuit het GLIA-programma kunnen gemeenten en GGD’en nieuwe samenwerkingen aangaan en bestaande kennis toepassen in de praktijk. Het uiteindelijke doel is een gezonde en veilige leefomgeving te creëren die toegankelijk is voor iedereen. Dit draagt niet alleen bij aan het welzijn van de inwoners, maar ook aan het verduurzamen van de leefomgeving op lange termijn.