De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft tijdens een rondetafelgesprek aangegeven het wetsvoorstel voor de Wet versterking regie op de volkshuisvesting grotendeels te ondersteunen. De organisatie ziet de wet als een belangrijke stap in de aanpak van het woningtekort en het verbeteren van de regie door het Rijk, provincies en gemeenten. Toch plaatst de VNG enkele kritische kanttekeningen en doet zij aanbevelingen voor verbetering.
De VNG is overwegend positief over het voorstel om tweederde van de nieuwbouw te reserveren voor betaalbare woningen. Het wetsvoorstel stelt ook een minimumpercentage voor sociale woningbouw en beoogt een eerlijke verdeling van sociale woningen en de huisvesting van urgente woningzoekenden over alle gemeenten. Daarnaast ondersteunt de VNG de focus op het bevorderen van wonen met de juiste zorg en het versnellen van gerechtelijke procedures rondom woningbouw. ‘De samenhangende programma’s van verschillende overheden bieden mogelijkheden om het beleid af te stemmen op regionale behoeften,’ aldus de VNG.
Tien aandachtspunten voor verbetering
Hoewel de VNG de basis van het wetsvoorstel steunt, zijn er tien aandachtspunten waar volgens de vereniging verbetering nodig is.
- Meer betaalbare woningen bouwen
Het wetsvoorstel biedt een wettelijke basis om betaalbare woningen te realiseren, maar de VNG benadrukt dat deze doelstelling bindend moet zijn voor alle betrokken partijen, zodat er geen ruimte voor discussie blijft op lokaal of regionaal niveau. - Doel van 30% sociale huur niet haalbaar
Hoewel het streven naar 30% sociale huurwoningen eerder is opgenomen in nationale programma’s, is dit in het wetsvoorstel afgezwakt naar een landelijk gemiddelde van 26%. Volgens de VNG wordt het doel van 30% hiermee niet bereikt. - Solidariteit tussen gemeenten noodzakelijk
Het voorstel zorgt ervoor dat alle gemeenten een eerlijk deel van de sociale woningvoorraad op zich nemen. “Het is van groot belang dat de solidariteit tussen gemeenten niet vrijblijvend is,” aldus de VNG. - Balans tussen woningzoekenden
De VNG waarschuwt voor het onnodig verhogen van het aantal urgente woningzoekenden, wat kan leiden tot langere wachttijden voor andere groepen, zoals starters en ouderen. “De overheid heeft de taak om álle groepen te huisvesten.” - Huisvesting arbeidsmigranten onderbelicht
Arbeidsmigranten worden niet voldoende meegenomen in de huidige plannen, mede door gebrekkige registratie. De VNG pleit voor wettelijke afspraken over de tijdelijke huisvesting van deze groep. - Huisvesting van statushouders niet geïntegreerd
Statushouders vallen buiten het wetsvoorstel, maar hun woonbehoefte heeft wel een grote impact op de woningmarkt. De VNG roept op om deze behoefte structureel mee te nemen in langetermijnplanning. - Regie op woningcorporaties ontbreekt
Gemeenten hebben te weinig invloed op beslissingen van woningcorporaties met betrekking tot verkoop, sloop of liberalisatie van sociale huurwoningen. De VNG wil dat prestatieafspraken meetbaar worden vastgelegd. - Schaalvergroting van corporaties onwenselijk
Het voorstel om het werkgebied van woningcorporaties uit te breiden tot vier provincies kan leiden tot een verdere schaalvergroting. De VNG is kritisch op dit plan en vreest dat het de afstand tussen corporaties en gemeenten vergroot. - Wederkerigheid tussen overheden ontbreekt
Hoewel de VNG de verdeling van verantwoordelijkheden tussen rijk, provincies en gemeenten ondersteunt, roept de vereniging op tot meer wederkerigheid. Gemeenten moeten de mogelijkheid hebben om provincies en het rijk aan te spreken op hun regierol. - Taakverzwaring voor gemeenten vraagt om meer middelen
De wet brengt extra taken voor gemeenten met zich mee, maar de financiële compensatie hiervoor is nog onvolledig. De VNG dringt aan op een betere balans tussen verantwoordelijkheden en middelen.
De VNG is positief over het wetsvoorstel, maar benadrukt dat er nog meerdere factoren zijn die woningbouw belemmeren, zoals de stikstofproblematiek en ruimtegebrek. ‘Er is tempo nodig om de wooncrisis aan te pakken. Wij hopen dan ook dat het wetsvoorstel snel wordt behandeld in de Tweede Kamer,’ aldus de VNG.
