Beeld: PxHere
Ik kom ze iets te vaak tegen als ik met teams werk. Dagen bedoeld om de samenwerking in het team te verbeteren waar al bij de start iemand verzucht: ‘Waarom doen we dit eigenlijk? Vorig jaar hebben we dit ook al gedaan.’ Alsof je na een keer tandenpoetsen je hele leven een frisse adem hebt. En of dat je na een keer hardlopen in je jeugd nog steeds in topvorm bent.
Maar eerlijk is eerlijk. Samenwerkingsdagen, intervisiesessies, heidagen… het lijkt een eindeloze herhaling van zetten.
En toch: je was vorig jaar ook al op vakantie geweest, dus hoef je dan dit jaar niet meer? Je tuin was vorig jaar al winterklaar gemaakt, en dus kun je dit jaar en volgend jaar wel overslaan? Ik ben er stellig van overtuigd van niet. Waarom? Omdat onderhoud nodig is. Altijd. Overal.
De Amerikaanse psycholoog Bruce Tuckman beschreef al in 1965 hoe teams zich ontwikkelen: forming, storming, norming, performing, adjourning. In simpele taal: een team vormt zich, krijgt gedoe, vindt een ritme, presteert en valt uiteindelijk weer uiteen. En dat proces herhaalt zich keer op keer. Teams zijn geen machines die je een keer afstelt en klaar. De samenstelling van het team verandert. De voorliggende opgaven en de dynamiek verandert, mensen veranderen, en dus moet je blijven sleutelen.
Toch wordt te vaak gedacht dat teamontwikkeling een eenmalige investering is. Alsof een keer samen karten en steengrillen in 2021 genoeg is voor een soepele samenwerking tot in de eeuwigheid. Maar kijk naar Richard Hackman, een van de grondleggers van teamwetenschap. Hij toonde aan dat teams die periodiek reflecteren en bijsturen veel beter presteren. Wat hij ‘team coaching’ noemde, blijkt cruciaal: teams die blijven sleutelen aan hun manier van samenwerken zijn effectiever en halen betere resultaten.
Ook iemand als Patrick Lencioni, die de vijf frustraties van teamwork op een rij zette. Gebrek aan vertrouwen, angst voor conflicten, geen betrokkenheid, geen verantwoordelijkheid nemen, en te weinig focus op resultaten. Die vijf dingen fix je niet met een keer een dagje praten over je samenwerking of samen een vlot bouwen. Ze zijn als onkruid in de tuin: je moet ze wieden, maar als je even niet oplet, groeien ze gewoon weer terug.
En dus pleit ik ervoor om het dak te repareren als de zon schijnt. De tuin periodiek te onderhouden. En om net als de jaarlijkse vakanties ook periodieke momenten te nemen om aan de onderlinge samenwerking te werken.
Samenwerking is iets dat voortdurend aandacht vraagt. En vooral: omdat het alternatief – een team dat langzaam verzandt in misverstanden, inefficiëntie en frustratie – veel vermoeiender is dan een paar uurtjes per jaar investeren in hoe je samenwerkt.
Dus als een van je collega’s dit jaar weer verzucht ‘Waarom doen we dit eigenlijk?‘, laat hem of haar dan deze column lezen.
