De Europese Unie moet weerstand bieden tegen chantagepogingen. Want despoten hebben Europa weer ontdekt. De sceptici onder ons vragen zich waarschijnlijk af of de EU überhaupt een begrensde en weerbare politieke ordening is. Een politieke ordening zonder begrenzing (ideële waarden en fysieke grenzen) is ondenkbaar.
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bakent de ideële grenzen van de Unie af: eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten. Tevens markeert het verdrag de fysieke grenzen van de Europese Unie. Die buitengrenzen van de EU moeten met passende maatregelen worden beschermd.
Maar de EU heeft daar nog geen effectief beleid voor, en dan druk ik me nog voorzichtig uit. Er is beleid, maar niet effectief. De bescherming van de grenzen van de EU tegen Rusland, Wit-Rusland, Turkije, en andere landen vergt meer dan wat tot nu toe is gedaan. De illegale en massale immigratie naar de EU moet in de regel niet mogelijk zijn. Deze boodschap moet wereldwijd worden verkondigd. Alle staten moeten beseffen dat men zich, voor het binnentreden van het EU-gebied, bij een EU-consulaat moet aanmelden. Dit is de meest voor de hand liggende implicatie van buitengrenzen. Er moeten heldere regels zijn aan de toelating tot het EU-gebied. De EU – en niet despoten – bepaalt de voorwaarden voor toelating van immigranten. Is dat inhumaan?
Het is inhumaan wanneer despoten als Erdogan en Loekasjenko onschuldige en weerloze mensen gebruiken om de EU te chanteren. Immigratie wordt door hen beschouwd als een reëel drukmiddel om het buitenlandbeleid van de EU te beïnvloeden. De tirannieke regimes willen dat niet onze democratisch gekozen leiders, maar zij zelf kunnen bepalen hoe wij de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland of Turkije moeten beoordelen. Dat is pas inhumaan. Het is moreel verwerpelijk en in strijd met het internationale recht om weerloze vreemdelingen te gebruiken voor het chanteren van de EU.
De grenzeloosheid leidt niet zelden tot onmenselijke toestanden en bevordert het despotisme aan de randen van Europa. Fort Europa is er om de democratie te beschermen tegen haar vijanden. Terecht gaat men ervan uit dat een fort niet is bedacht om bezoekers te weren, maar om hen op een gecontroleerde wijze en op voorwaarden van de forteigenaar toe te laten. Wat een grens inhumaan maakt, is niet de bewaking daarvan, maar de voorwaarden voor de toelating van vreemdelingen.
Europa zonder grenzen is politiek ondenkbaar en een gevaar voor de Europese waarden.