Op dinsdag 5 november gaan de Verenigde Staten (VS) naar de stembus. De Amerikaanse presidentsverkiezingen kunnen terecht als een historische gebeurtenis worden beschouwd. Deze keer wordt het echter een lelijke strijd tussen de zittende president Joe Biden en Donald Trump, met ingrijpende gevolgen voor de VS en de rest van de wereld. De democratische weerbaarheid staat op het spel. Eigenlijk zijn beide kandidaten niet geschikt voor deze functie. Joe Biden is een vergeetachtige persoon. Dat is op zichzelf geen ramp, zolang men in oorlogstijd niet de president van de VS wil worden. De president is de commandant van nog steeds de machtigste strijdkracht op aarde. Europa is voor haar veiligheid aangewezen op de Amerikaanse veiligheidsparaplu. Ook is de economische positie van de VS van groot belang voor de wereldeconomie. Velen denken dat een stem op Biden eigenlijk een stem op anderen is die in plaats van Biden besluiten nemen. Ook wordt er gevreesd voor de tussentijdse uitval van Biden. Dan zijn ze uitgeleverd aan de vicepresident die niet echt een capabel politicus is.
Ook Donald Trump is ongeschikt voor het presidentschap van de VS. In tegenstelling tot Biden heeft Trump een ravage achtergelaten. Hij is de eerste president die weigerde de uitslag van de verkiezingen te aanvaarden. De democratie kent twee formele momenten: verkiezingen en de uitslag van verkiezingen. Wie deelname aan de verkiezingen aanvaardt, accepteert bij voorbaat de uitkomst van de verkiezingen. Dat geldt natuurlijk niet voor het geval dat er vermoeden van fraude bestaat. Trump heeft diverse processen gevoerd en daaruit is niet gebleken dat er fraude is gepleegd. De Amerikaanse verkiezingen verliepen eerlijk en vrij. Trump zelf kon in alle vrijheid aan deze verkiezingen deelnemen.
Weigering om de verkiezingsuitslagen te aanvaarden baant de weg voor anarchie en uiteindelijk de tirannie. Al 4 jaar verwerpt Trump zonder enige terughoudendheid de uitslag van de presidentsverkiezingen. Eigenlijk is Trump uitermate geschikt voor het presidentschap van een bananenrepubliek. Ook de rol van Trump bij de bestorming van het Capitol is verbijsterend. Hij stond erbij. Hij keek ernaar. En hij deed niks. De uitlatingen van Mike Pence (zijn vicepresident) en anderen uit zijn regering tonen aan dat Trump niet heeft getracht om de bestorming te voorkomen. Voorzichtigheidshalve moet ik benadrukken dat het juridisch nog niet vaststaat of hij actief bijgedragen heeft aan de bestorming van het parlement. Daarover zal de rechter zich binnenkort buigen. Mocht de rechter dat bewezen achten, dan zal Trump moeten worden uitgesloten van belangrijke functies als het presidentschap, Kamerlidmaatschap of een militaire functie.
Deze zaak zal naar alle waarschijnlijkheid voor 5 november niet tot een afronding komen. Verbijsterd kijkt de wereld naar de VS. De democratie daar wordt nu zwaar op de proef gesteld. Helaas dreigen de VS hun geloofwaardigheid te verliezen om de pleitbezorger te zijn van een democratisch staatsmodel. Een zorgwekkende constatering! Het Iraanse model van showverkiezingen wordt steeds populairder. Rusland hanteert hetzelfde model. Op papier houden deze landen periodieke verkiezingen, maar in werkelijkheid zijn ze geen democratieën met vrije verkiezingen.
*Deze column verscheen oorspronkelijk in PD 51: Samen werken aan beter NL
Beeld: Pexels