alle artikelen van GroenLeven

Wet- en regelgeving belemmert energietransitie

GroenLeven is specialist in zonneparken met dubbelfuncties: parken bouwen op daken, op stortplaatsen, bij vliegvelden, boven parkeerplaatsen of drijvend op het water van een zandwinning. Maar op dit moment stokt dit, stelt CEO Roland Pechtold. ‘In provincies als Overijssel, Friesland, Groningen of Drenthe is de kans groot dat het netwerk geen aansluitingen voor zonne- of windparken meer aankan. Daar waar de meeste ruimte is voor hernieuwbare energie, zit het netwerk op slot.’

De klimaatambities zijn groot, maar beleidskaders werken helaas tegen, aldus Pechtold. ‘We moeten in 10 jaar tijd van 7,4 procent duurzaam opgewekte energie naar 70 procent. We hebben een systeem opgezet om de energietransitie voor elkaar te krijgen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) voert samen met toezichthouder ACM en RVO de afspraken uit voor het verlenen van subsidies vanuit de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE). Wij zorgen voor grootschalige zonne-energiebronnen op daken of met een andere dubbelfunctie en de netwerkbedrijven vervoeren de elektriciteit van a naar b. Iedereen wil, maar, zoals bij iedere transitie, moeten oude kaders worden aangepast aan de nieuwe realiteit.’

Onjuist

Vorig jaar gaven netwerkbedrijven al aan dat ze geen capaciteit meer hadden voor de zonneparken van GroenLeven. Pechtold: ‘Voor drie van onze zonnebronnen hebben we via de rechter een aansluiting bedongen. Maar begin oktober wisten de netwerkbedrijven te melden dat het netwerk in die gebieden vol is en dat ze tijd nodig hebben om de knelpunten op te lossen. Daarbij is het nu ook zo dat er in volgende subsidierondes alleen subsidie aangevraagd kan worden als er een positieve transportindicatie is, dus als de netbeheerder aangeeft dat het netwerk sterk genoeg is voor de aansluiting.’

‘Ik kan heel goed begrijpen dat de netwerkbedrijven op de rem trappen,’ aldus Pechtold. ‘Als ik op de stoel van Alliander of Enexis zat, zou ik hetzelfde doen. Maar wat ik nu onjuist vind, is dat er niet aangegeven wordt wanneer het net op de knelpunten is uitgebreid. Als netwerkbedrijven dat wel gaan doen en als daarbij ook de regio’s in hun Regionale Energiestrategieën alvast aangeven welke hernieuwbare energiebronnen ze wanneer willen aanleggen, ontstaat er beleid. Dan kunnen we de energietransitie inzetten.’

Vlot trekken

GroenLeven heeft op dit moment 1.200 daken en 70 projecten in portefeuille. Klaar voor uitvoering. Pechtold: ‘Alles is geregeld: we hebben bouwvergunningen, overeenkomsten met eigenaren en SDE-beschikkingen van RVO.’ Om ontwikkelaars te stimuleren snel aan de slag te gaan met hun projecten, zijn beschikkingen voor daken 1,5 jaar geldig en voor parken 3 jaar. ‘Om alle projecten op tijd af te krijgen, hebben we ons bedrijf het afgelopen jaar opgeschaald van 19 naar 150 mensen. Wij zijn er klaar voor, maar we kunnen nu niet verder.’ ‘De netwerkbedrijven kunnen onze en andere hernieuwbare energieprojecten niet aansluiten. Voor enkele van onze projecten is daardoor de subsidie nu vervallen. Dat betekent alleen maar verliezers: er worden geen hernieuwbare energiebronnen gerealiseerd dus we blijven nog verder achterlopen op de klimaatdoelstellingen.’

‘Veel van de zonnedaken die we nu niet kunnen aansluiten, zijn daken van boeren. Deze boeren willen graag verduurzamen en, met het oog op de huidige ontwikkelingen, daarmee hun stikstofuitstoot compenseren. Door de problematiek zien zij nu ook nog eens een gegarandeerd verdienmodel en financiële zekerheid van minimaal 15 jaar (looptijd SDE+ subsidie) in rook opgaan. Wat de problematiek nog erger maakt, is dat het, door de huidige regelgeving, ook de komende 3 jaar niet mogelijk is dit project te realiseren, omdat zo’n zonnedak niet op tijd is aangesloten.’

Willen we deze situatie op korte termijn vlot trekken, zegt Pechtold, dan is het nodig dat de netwerkbedrijven per gebied specifiekere transportindicaties geven. ‘Wanneer is het netwerk weer sterk genoeg voor nieuwe aansluitingen? En bestaande SDE-beschikkingen moeten we kunnen verlengen of mogen gebruiken voor dezelfde bron op een andere plek. Hiermee krijgen de mensen die een Regionale Energiestrategie moeten schrijven inzicht in locaties en tijd.’

Daarnaast moeten we hard aan de slag met een nieuw beleidskader. ‘Snel, anders lopen we nog meer vertraging op in de energietransitie en gaan we onze doelen in het Klimaatakkoord niet halen. Netwerkbedrijven kunnen nu de overbelasting van het net nog regelen door alleen SDE-subsidie te verlenen als projecten een positieve transportindicatie hebben. Maar over 3 of 5 jaar zijn zonnepanelen zo goedkoop en is de prijs die betaald wordt voor groene stroom zoveel hoger, dat er geen subsidie meer nodig is. Dan krijgen de netwerkbedrijven duizenden verzoeken. Dit is slechts een warming-up.’

Hoogwaardige banen

Pechtold: ‘Het is mooi dat netwerken zoeken naar natuurkundige oplossingen voor de congestie van het net. Maar wat ze ook nodig hebben, zijn duizenden nieuwe technische medewerkers die het net moeten uitbreiden. In Nederland komen we al 20 jaar technici tekort. Bij GroenLeven werven we onze medewerkers soms al diep in Oost-Europa. Dit is een structureel probleem dat de energietransitie op dit moment in de weg staat.’

Hij ziet in dat opzicht een gouden kans voor de noordelijke provincies om het nieuwe expertisegebied voor duurzame energie te worden. ‘Dat is goed voor werkgelegenheid, het brengt kennis en dus plek voor hoogwaardige banen naar de regio. Net zoals Shell dat in het Botlekgebied deed en Gasunie in Groningen. Als dat lukt, dan zou dat fantastisch zijn.’

Dit artikel  verscheen in de special: Groen akkoord; regionale samenwerking en is geschreven door Ellen Röling.

 

Delen

Reageer

*

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *