De Europese Unie is een uniek economisch en politiek partnerschap van 27 Europese landen. Het werk van de EU beïnvloedt ontegenzeggelijk het werk van veel Nederlandse ambtenaren. Invloed die voortkomt uit Europese regelgeving of internationaal beleid rond handel, klimaat en digitalisering. Tegelijkertijd is het voor veel Nederlandse ambtenaren niet altijd helder hoe Europese regelgeving en beleid tot stand komen, welke afwegingen meespelen bij het maken daarvan en wat er bij Europese samenwerking komt kijken.
In de MOOC[1] ‘Waar is Europa van?’, die 16 maart is gestart en bestaat uit zeven inzichten, staan onder andere de inrichting, verantwoordelijkheden, kansen en beperkingen van de Europese Unie centraal. Vraagstukken rond de interne markt, vergroening, Europese digitalisering, transparantie bij Europese besluitvorming en de toekomst van Europa passeren de revue. Hoe werken deze vraagstukken door op nationaal niveau? Na het volgen van deze MOOC heeft de kijker meer inzicht gekregen in de kansen en complexiteiten die de EU met zich meebrengt en welke ontwikkelingen de komende jaren in de EU gaan plaatsvinden.
Rondje EU
Het proces van Europese besluitvorming wordt uitgelegd door “een rondje te maken” langs de belangrijkste organen van de Europese Unie. ‘Soms is het zo dat wij in Nederland iets al hebben geregeld, maar dat het in een andere lidstaat nog niet goed geregeld is. Als je het in heel Europa goed geregeld wilt hebben, zal je toch een minimale wetgeving voor alle lidstaten moeten ontwerpen in het algemeen belang,’ zegt Liesje Schreinemacher, lid van het Europees Parlement namens de VVD.
Jeroen Lenaers, Europarlementariër namens het CDA, vertelt meer over de Europese cultuur en internationale verschillen, waarbij de cultuurverschillen bij onderhandelingen over het Europees herstelfonds als voorbeeld worden genomen. ‘Probeer je in te leven in een ander en kom er samen uit’.
Ook de klimaatdoelstellingen van de EU en de Europese Green Deal komen aan bod. Paul van Dam, Klimaatattaché bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de EU, vertelt wat het vetorecht van lidstaten inhoudt en wat de Nederlandse inzet in het geheel is. Diederik Samsom, kabinetschef van de vicevoorzitter van de Europese Commissie, ziet de Europese Green Deal als een beter plan dan haar voorgangers, omdat het één alomvattend plan is voor economie en ecosysteem.
Bij de stabiliteit van de interne markt wordt Brexit als voorbeeld gebruikt. Als het gaat om Europese digitalisering licht Kim van Sparrentak, lid van het Europees Parlement en de High-level expert group on artificial intelligence (AI) namens GroenLinks, toe welk beleid al gevormd is over AI, waarom het belangrijk is om dit in Europees perspectief te doen en waarom het zo ingewikkeld is.
Machteld van Dijk, adviseur Public Affairs van de provincie Noord-Brabant bij het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel, geeft een inkijkje in haar werk en welke instrumenten zij mag gebruiken om het EU-beleid te beïnvloeden.
We sluiten af met de discussie over de vernieuwing van verdragen en een toelichting van de Conferentie over de Toekomst van Europa, waarin het democratisch functioneren van de EU en het moderniseren van verdragen centraal staat.
De opdrachtgevers van deze MOOC zijn het Liaisonbureau van het Europees Parlement en de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Nederland. Deze MOOC is geproduceerd door de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM), Public Cinema en Publiek Denken.
[1] *MOOC is de afkorting van massive online open course, een alternatief voor congressen en seminars. Aanmelden voor deze gratis MOOC kan via www.OMOOC.nl. De MOOC ‘Waar is Europa van?’ is gestart op 16 maart 2021. Eerder verschenen inzichten van deze MOOC zijn te bekijken op: https://omooc.nl/inzicht/europese-besluitvorming/.