Met citizen science of burgerwetenschap wordt getracht mensen meer en directer te betrekken bij wetenschappelijk onderzoek. Het gaat nog niet zonder slag of stoot, maar burgerwetenschap zit in de lift. ‘Mensen hebben vaak kennis die voor de wetenschap niet direct zichtbaar is.’
Wie zondags over de Leidse grachten wandelt, kan ze zomaar tegenkomen: een troepje kano’s waarvan de bemanning vist naar afval. Goed voor de natuur, uiteraard, maar hier is meer aan de hand. De kanoërs gooien het plastic niet weg, ze brengen het mee aan wal en onderwerpen het aan grondig onderzoek.
Een prachtig voorbeeld van citizen science (burgerwetenschap) in de praktijk, zegt Margaret Gold, onderzoeker en coördinator bij het Citizen Science Lab van de Universiteit Leiden. Een rapport met de bevindingen van de kanoërs ging naar de wethouder met horeca in haar portefeuille. De wethouder toog naar restaurants aan het water, om samen met de uitbaters afspraken te maken over wat zij kunnen doen om vervuiling van de grachten te verminderen. ‘Een kleinschalig project met directe impact,’ vindt Gold.
Open wetenschap
Verschillende partijen proberen citizen science meer op de kaart te zetten in Nederland. ‘De definities van burgerwetenschap lopen nog weleens uiteen, maar in de kern gaat het om burgers die meedoen aan wetenschappelijk onderzoek, zonder dat zij verbonden zijn aan kennisinstellingen,’ zegt Frederike Schmitz, programmaleider Citizen science bij Open Science NL, een nationaal programma van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Open Science NL probeert burgerwetenschap sterker te integreren binnen universiteiten en hogescholen, legt Schmitz uit. Dat doet het door programma’s op te zetten en expertisecentra van kennisinstellingen te financieren. ‘Wij zorgen voor capaciteitsopbouw, infrastructuur en de ontwikkeling van netwerken of hubs, waarbinnen we geïnteresseerden en experts aan elkaar verbinden.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 60: Burgerparticipatie, lees hier verder.
