Wat drijft en verandert de publieke opinie ten opzichte van Europa en wat zijn daarvan de gevolgen? Met financiële steun van de European Research Council probeert hoogleraar Politieke Communicatie Claes de Vreese (UvA) op deze vragen een antwoord te vinden.
De Vreese, onlangs nog benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), bestudeert de publieke opinie ten opzichte van de EU al sinds de jaren ’90. Zijn onderzoek draait om de kernvragen: wanneer, hoe, voor wie en met welke gevolgen is communicatie van invloed op veranderingen in de publieke opinie ten opzichte van Europa? In vijf deelprojecten probeert het vijfkoppige onderzoeksteam deze vragen te beantwoorden.
Zo vindt er longitudinaal onderzoek plaats van 2000 – 2019 waarbij de gegevens over de publieke opinie uit een groot deel van de Europese Unie-landen ten opzichte van de EU worden onderzocht. Een ander deelproject behelst een uniek vragenlijst- en app-onderzoek onder grote groepen Europeanen in vier verschillende landen. De deelnemers geven aan op welke manier (persoonlijk contact, (sociale) media etcetera) zij zich informeren over Europa. De onderzoekers leggen hen met enige regelmaat via Whatsapp of sms vragen voor over ‘grote gebeurtenissen’ die Europa aangaan – denk aan beslissingen over migratie, banken, handel, veiligheid.
Het voornaamste doel van (het nieuwe onderzoek van) de hoogleraar is een bijdrage leveren aan de bestaande literatuur over de dynamiek van publieke opinie en over Europa zelf. Dat laatste is ook wel nodig, weet hij, aangezien veel gegevens van vóór de economische- en vluchtelingencrisis dateren, en daardoor waarschijnlijk achterhaald zijn. ‘We moeten ons opnieuw afvragen: wat is Europa? Hoe zit het met de publieke steun voor Europa? Daar komt bij dat het medialandschap sterk is veranderd, waardoor mensen zich op andere manieren infomeren dan pakweg 10 jaar geleden.’
Het project van De Vreese start in september 2016 en loopt tot en met de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2019.