In principe hebben (gemeente)ambtenaren en bestuurders hetzelfde doel: de samenleving verder helpen. Toch blijkt het in de praktijk nog best lastig om tot de juiste chemie te komen. Twee (ervarings)deskundigen geven advies.
Het begint met een visie, zegt Mark Frequin. Hij schreef voor de overheid onder meer het Kompas voor publiek leiderschap; visie op wenselijke leiderschapsrichtingen. Zelf heeft Frequin bij acht verschillende ministeries gewerkt, meestal als directeur-generaal. ‘Maar,’ zegt hij, ‘ook voor een gemeente geldt: juist in deze turbulente tijd is een langetermijnplan onmisbaar. Anders loop je het risico op incidentenpolitiek. Er is een probleem met stikstof – en hup, je reageert meteen. Terwijl je eigenlijk het dilemma daaronder moet kennen, in dit geval tussen natuur en landbouw.’
Voorkom jojobeleid
Dit betekent natuurlijk niet dat incidenten onbelangrijk zijn, benadrukt Frequin. ‘De korte termijn ontkennen is net zo dom als de lange termijn vergeten. De oplossingen voor die incidenten moeten alleen altijd aansluiten op die lange termijn. Of het nu om woningbouw, natuurbeleid of de aanleg van wegen gaat: je moet je ervan bewust zijn binnen welk langetermijnkader je handelt. Zo voorkom je jojobeleid, waarbij je steeds weer moet terugkomen op een eerder besluit omdat je het grote plaatje uit het oog was verloren.’ Dat veel beleid in Den Haag wordt gemaakt, is volgens Frequin geen excuus voor gemeenten. ‘Voor elk beleid is samenwerking vereist met waterschappen, provincies en gemeenten. Dus ja, het is ook – of misschien wel juist – aan gemeenteambtenaren om mee te denken. Wat is bijvoorbeeld het verwachte aantal inwoners van jouw gemeente in de toekomst? Niet alleen over 5 jaar, maar ook over 30 jaar. Zijn er dan nog genoeg woningen, met toegang tot het openbaar vervoer en aansluiting op drinkwater? Daar moet je nu al over nadenken.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD 50: Future Forward Lees hier verder
Tekst: Dave Schut
Beeld: Hilbert Krane en gemeente Amersfoort