De 28 landen van de Europese Unie hebben een akkoord bereikt over een omvangrijk pakket maatregelen tegen belastingontwijking. Het akkoord werd met ingang van 21 juni definitief, nadat de EU-ministers van Financiën het vrijdag onder voorzitterschap van Nederland al onder voorbehoud eens waren geworden. In het pakket maatregelen wordt de renteaftrek beperkt en komt er een heffing zodat activiteiten waarover nog geen belasting is betaald, niet onbelast kunnen worden verplaatst naar een land met een lager belastingtarief. Ook wordt een algemene anti-misbruikbepaling tegen kunstmatige constructies ingesteld. Een andere maatregel voorkomt dat bedrijven het zogeheten passief inkomen verplaatsen naar een dochterbedrijf in een land met een lager belastingtarief. Verder wordt het shoppen tussen verschillende belastingstelsels aangepakt.
Het pakket maatregelen komt voort uit eerdere afspraken in OESO-verband en een eind januari door de Europese Commissie gepresenteerd plan. Volgens minister Dijsselbloem is het belangrijk dat de EU voorop loopt in de strijd tegen belastingfraude en belastingontwijking.
De belangrijkste punten uit de Europese anti-belastingontwijking richtlijn:
Renteaftrekbeperking: Bedrijven mogen de rente die zij betalen over leningen aftrekken van de winst. Grote, vaak internationaal opererende bedrijven kunnen interne leningen verstrekken en daardoor de rente op leningen aftrekken in een land met een hoog belastingtarief en de rentebaten laten neerslaan in een land met een laag belastingtarief.
De voorgestelde renteaftrekbeperking zorgt ervoor dat bedrijven maximaal 30 procent van hun brutowinst aan rente mogen aftrekken van de winst.
Exitheffing: De maatregel zorgt ervoor dat een bedrijf zijn activa niet onbelast kan verplaatsen naar een ander land. Bij verplaatsing van een bedrijf of bedrijfsonderdeel (of een intellectueel eigendom) moet belasting worden betaald over de waarde die het bedrijf heeft opgebouwd in het land waaruit het vertrekt, zodat de winst belast wordt waar de waarde is gecreëerd. Dit zorgt ervoor dat voorkomen wordt dat een bedrijf goederen of diensten na de ontwikkelingsfase verplaatst naar een laagbelast land zonder dat over de niet-gerealiseerde winsten wordt ‘afgerekend’.
De algemene anti-misbruikbepaling: is een extra slot op de deur dat voorkomt dat belastingplichtigen kunstmatige constructies opzetten met als voornaamste doel om belasting te besparen. Als blijkt dat internationale bedrijven met kunstmatige constructies de belastinggrondslag uithollen of winsten verschuiven, dan kan een lidstaat door middel van de algemene anti-misbruikbepaling zorgen dat er door de constructie heen wordt gekeken. De anti-misbruikbepaling moet er voor zorgen dat misbruik onmogelijk wordt, ook als CFC niet van toepassing is.
De CFC-maatregel: voorkomt dat bedrijven passief inkomen naar verplaatsen naar een dochterbedrijf in een land met een laag belastingtarief. Als blijkt dat een bedrijf vermogen (of intellectueel eigendom) parkeert in een land met een laag belastingtarief moet de lidstaat van het moederbedrijf de winst uit dit vermogen naar zich toetrekken.
Hybride mismatches: Door verschillen tussen belastingstelsels kan het gebeuren dat landen verschillend oordelen over de fiscale behandeling van een bedrijf of een lening. Hierdoor ontstaat de kans dat bedrijven dubbel gebruik kunnen maken van belastingaftrek of dat ze over ontvangen rente of een opbrengst geen belasting betalen terwijl elders over de betaling die ertegenover staat een aftrek plaatsvindt. Met deze maatregel wordt dit probleem binnen de EU aangepakt in de vorm van afspraken welke lidstaat aftrek moet toestaan of juist moet weigeren.