De nieuwe stadswijk Cartesius moet de gezondste plek in de gemeente Utrecht worden. Een interview met wethouder Eelco Eerenberg van Ruimtelijke Ordening en Volksgezondheid.
De plannen voor Cartesius zijn ontstaan in een periode dat Utrecht bewust koos voor gezonde groei in het ruimtelijk domein. Eelco Eerenberg: ‘Het bleek dat er grote gezondheidsverschillen waren in de stad. Het plan voor gezonde groei in het gebied Cartesius is uitgewerkt in het plan Blue District dat de zogenoemde Blue Zones als inspiratie heeft. Blue Zones zijn plekken in de wereld waar mensen ouder worden vanwege hun levensstijl en het bijpassende dieet. Die levensstijl willen we in Cartesius stimuleren.’
In Cartesius moet een gemeenschap met veel sociale cohesie en een gezonde levensstijl ontstaan. Eerenberg: ‘De openbare ruimte en woningen worden zo ingericht dat die uitnodigen om te bewegen. In de openbare ruimte zie je dat terug doordat het autogebruik in de wijk wordt beperkt. We willen zorgen dat er veel onbewust bewogen wordt. Bovendien moet er in de groene buitenruimte plek zijn voor zingeving en ontspanning: sporten en spelen, maar ook voor gezamenlijke moestuinen. Daarnaast staan biodiversiteit en circulariteit hoog in het vaandel.’
Uitdagingen
Wat zijn de grootste uitdagingen bij het ontwerpen van Cartesius? Eerenberg: ‘De wijk ligt tussen twee sporen en de Westelijke Stadsboulevard in. Wat betreft geluidsbelasting is daarom juist hier onze ambitie hoger dan op andere plekken. Er wordt extra in geïnvesteerd, bijvoorbeeld door geluidsschermen te realiseren in plaats van geluidsbescherming aan woninggevels, zodat het ook op straat en in het park stiller is. Ook wordt er geïnvesteerd in fysieke interventies in de ondergrond om trillingen tegen te gaan.’
‘Verder is Cartesius een van de eerste gebieden waar we zo integraal inzetten op gezondheid. Daar hoort ook de sociale component van gezondheid bij. Dat vraagt om pionieren in de samenwerking met bijvoorbeeld de ontwikkelaars en de bewoners van de nieuwe wijk. Iedereen die actief is in het gebied, ook de exploitant van een supermarkt en een restaurant, moet met elkaar samenwerken om de gezondheidsdoelstellingen te behalen.’
Vorig jaar is het convenant Bouwen aan een Gezonde Wijk getekend. ‘Dat is een samenwerking tussen de partners die werkzaam zijn in het gebied, zoals het ontwikkelconsortium Cartesius (Ballast Nedam Development en MRP), Achmea Real Estate, Portaal, CBRE Investment Management, gemeente Utrecht, de NS en kennisinstellingen als de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht en de Hogeschool van Utrecht. In het convenant worden de krachten gebundeld om de gezondheidsdoelen van Cartesius te monitoren en te onderzoeken of de interventies impact hebben op de gezondheid van de inwoners.’ Momenteel wordt er door alle partners in het convenant hard gewerkt om het monitoringsprogramma op te zetten. Eerenberg: ‘In de praktijk zie je nu al kennisuitwisseling tussen al deze partijen, waardoor nieuwe inzichten uit de wetenschap of geluiden uit de wijk, meegenomen kunnen worden in het ontwerpproces van Cartesius.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD 51: Samen werken aan beter NL
Lees hier verder
Beeld: Ontwikkelconsortium Cartesius