Inflatie is terug van weggeweest. Gierende inflatie, ongekend sinds de oliecrisis van de jaren 70. De angst voor een overkokende economie wordt gevolgd door een verhit debat. Is de inflatie te wijten aan de oorlog? Is het een nasleep van de coronacrisis en de verstoorde leveringsketens? Of ligt het aan het beleid van de centrale bank en de overheid die te veel heeft gespendeerd? En wat staat ons nu te doen? De rente verhogen? Compensatie bieden omwille van bestaanszekerheid?
Ik heb daar geen kant-en-klare antwoorden op. Wel ben ik geneigd om de stijgende prijzen als een mysterie te zien – zoals journalist Koen Haegens onlangs in een opiniestuk in De Groene Amsterdammer voorstelde. Haegens keert zich tegen de gretigheid waarmee – rechtse – economen en politici alle schuld bij overheden en centrale banken neerleggen. Hij haalt de Harvard-econoom Dani Rodrik aan, die pleit voor nederigheid van economen die bepaalde strategieën om inflatie te bestrijden aanbevelen of afwijzen. Kort gezegd, er is geen universele wet die vertelt wat het effect van renteverhoging op de inflatie zal zijn, want dat effect kan in sommige gevallen heel anders uitpakken. Daarom hekelt Rodrik dat de geluiden van “dissidente” economen worden geridiculiseerd en weggezet als ontkenning van de wetenschap, alsof het zou gaan om een ontkenning van de werkzaamheid van de coronavaccins.
Simmel
Het lijkt me op zichzelf geen slecht idee om open te staan voor andere geluiden binnen de economische wetenschap. Maar anders dan een econoom die zich bewust is van de beperkingen van zijn eigen wetenschap, kijk ik als filosoof eerder naar de onderliggende vragen waar inflatie ons mee confronteert. Want inflatie betekent dat geld zijn waarde verliest, maar hoe kun je nou weten waarom geld zijn waarde verliest als je in eerste instantie niet weet waarom geld waarde heeft? En de waarde van geld heeft altijd iets weg van een mysterie.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD35: Regels gaan niet boven grondrechten. Lees hier verder
Beeld: Shutterstock