De Nederlandse rechtsstaat wordt weliswaar niet acuut bedreigd, maar er ontstaan wel rechtsstatelijke tekorten. Dat concludeert de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in het advies Een sterkere rechtsstaat. Verbinden en beschermen in een pluriforme samenleving.
De Raad adviseert het kabinet om – naar het voorbeeld van de Europese Unie – periodiek een zogenoemde Rechtsstaatagenda op te stellen. Die moet er aan bijdragen dat een rechtsstatelijke cultuur in Nederland onder politici, bestuurders, ambtenaren, onderwijzers en burgers blijft bestaan.
In een goed functionerende rechtsstaat nemen de machten hun eigen taken serieus, maar respecteren zij ook de taken van andere machten en geven die de ruimte hun taken uit te voeren. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat een andere macht dan de regering toetst hoe lang de crisissituatie duurt.
Het advies is grotendeels geschreven voordat de coronacrisis toesloeg. De ROB heeft echter een extra introductie geschreven over de rechtsstaat in tijden van crisis, waarin het kort aantoont dat de huidige beperking van vrijheden in ons land plaatsvinden op basis van rechtsstatelijke regels.