Ambtenaren worden geacht hun kennis en ervaring in te brengen bij het nemen van beslissingen en bij het uitvoeren van politieke besluiten. Maar dat is niet altijd eenvoudig. Er doen zich diverse dilemma’s daarbij voor. Wat is de ruimte en wat zijn de grenzen? Lees hier de volledige special. Onder andere komen aan bod:
Lef tonen
Bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) staat loyale tegenspraak volledig in dienst van de burger. Medewerkers worden actief aangemoedigd zich uit te spreken als zij merken dat burgers vanwege complexe wet- en regelgeving in de knel komen, of als ze zien dat de dienstverlening op sommige punten verbeterd kan worden. ‘Tegenspraak betekent lef tonen en je mening durven uiten,’ zegt Hellen van Dongen, lid van de raad van bestuur van de SVB. ‘Maar ook: actief bijdragen aan een oplossing.’ Meer lezen
Morele kompas
‘Ik vind de termen loyaal en tegenspraak een beetje lastig.’ Aan het woord is Vincent Roozen, secretaris-generaal van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. ‘Ik gebruik liever het begrip professioneel adviseren,’ zegt hij. ‘Het gaat er immers om dat je als beleidsadviseur adviseert, zodat de bewindspersoon vervolgens een afweging kan maken op basis van die adviezen.’ Een gesprek over professionele adviezen, meebewegen met politieke beslissingen en het morele kompas. Meer lezen
Ambtelijk vakmanschap
Het rijksbrede programma Grenzeloos Samenwerken is het programma voor ‘opgavegericht samenwerken’ en ambtelijk vakmanschap. Ellen Viergever, programmaleider Grenzeloos Samenwerken/Ambtelijk Vakmanschap bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, formuleert het pakkender: ‘Het programma steunt en stut ambtenaren in hoe ze samenwerken en de ontwikkeling van ambtelijk vakmanschap.’ Meer lezen
Persoonlijke overtuigingen
Arjen Doosje was vierenhalf jaar directeur Stikstof op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (nu Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur). Iedere dag werkten zijn collega’s en hij onder grote druk en was er regelmatig slecht nieuws te brengen. Een onwelgevallige boodschap of advies geven, is vooral een kwestie van ervaring, zegt hij. Ook belangrijk is om te weten waar je persoonlijke overtuigingen de overhand krijgen. En waar je verantwoordelijkheid ophoudt en de politieke verantwoordelijkheid begint. Meer lezen
Tegenspraak in de praktijk
Voor Mohamed Abdulahi, expert Banenafspraak bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), hoort tegenspraak bij zijn werk. Hij zet zich in voor meer inclusie bij de werving van professionals van de rijksoverheid en moet daarvoor continu barrières overwinnen. ‘Als je geen tegenspraak uitoefent, voldoe je eigenlijk niet aan je eed of belofte als ambtenaar.’ Meer lezen