Tien wetenschappelijke organisaties bieden staatssecretaris Sander Dekker (zie foto) vandaag het Nationaal Plan Open Science aan. Over drie jaar moet open science in de Europese Unie niet langer uitzondering maar de regel zijn. Dan zijn alle wetenschappelijke artikelen en zoveel mogelijk van de daarvoor gebruikte onderzoeksgegevens vrij toegankelijk voor iedereen.
Met ‘open access’ zijn wetenschappelijke artikelen en resultaten uit praktijkgericht onderzoek niet meer alleen beschikbaar voor kapitaalkrachtige instellingen en bedrijven, maar voor alle geïnteresseerden, zoals ondernemers, leraren en beleidsmakers. ‘Open science’ gaat nog een stap verder: ook onderzoeksgegevens uit publiek gefinancierd onderzoek zijn dan toegankelijk voor optimaal hergebruik.
De 10 partijen – VSNU, KNAW, NWO, Vereniging Hogescholen, KB, SURF, NFU, ZonMw, Promovendi Netwerk Nederland en GO FAIR – geven met het Nationaal Plan Open Science een helder signaal af: open science wordt realiteit in Nederland. De partijen willen dat bereiken door de Nederlandse aanpak naar 100 procent open access door te zetten bij alle Nederlandse onderzoeksorganisaties en alle onderzoeksdomeinen. Ze gaan daarnaast zelf gezamenlijke, duidelijke randvoorwaarden stellen om hergebruik van onderzoeksgegevens mogelijk te maken. De partijen gaan onderzoeken hoe open science een plaats kan krijgen in de evaluatie en waardering van onderzoekers, onderzoeksgroepen en onderzoeksvoorstellen. De partijen zorgen er tot slot voor dat het brede publiek de weg weet naar publicaties en de data en dat er protocollen komen om onderzoeksgegevens volgens de FAIR-principes te delen (vindbaar, toegankelijk, uitwisselbaar en herbruikbaar). Ook blijven de universiteiten krachtig onderhandelen met de wetenschappelijke uitgevers, waar zij de afgelopen twee jaar al successen mee bereikt hebben. Voor uitgevers betekent open science een ingrijpende verandering, omdat open access het bestaande verdienmodel verandert.
Vanaf vanmiddag staat www.openscience.nl online, waarop de ontwikkelingen te volgen zijn.