Tekst Marc Notebomer
Beeld Shutterstock
Ambtenaren vormen de ruggengraat van het openbaar bestuur. Zij ontwikkelen beleid, voeren besluiten uit en zorgen ervoor dat overheden goed functioneren. Maar hoe beleven ze hun eigen vakmanschap in een tijd waarin politieke polarisatie, werkdruk en digitalisering hun werkomgeving drastisch veranderen? Krijgen ze voldoende ruimte om hun expertise en professionaliteit in te zetten, of lopen ze juist tegen interne en externe belemmeringen aan?
Om deze vragen te beantwoorden, is door Ambtenarenpanel een grootschalige raadpleging uitgevoerd onder 1.601 ambtenaren. De resultaten geven een duidelijk beeld van een beroepsgroep die haar rol als cruciaal beschouwt, maar tegelijkertijd worstelt met politieke druk, beperkte middelen en een gebrek aan erkenning binnen hun organisatie.
Respondenten
De groep respondenten bestaat voornamelijk uit ervaren professionals. Meer dan de helft is ouder dan 45 jaar. De verdeling laat zien dat 26 procent zich bevindt in de leeftijdscategorie 45-54 jaar, gevolgd door 23 procent in de groep 55-59 jaar en 21 procent tussen 60-64 jaar. Jongere ambtenaren onder de 35 jaar maken slechts een klein deel van de populatie uit, namelijk 6 procent.
Op het gebied van opleidingsniveau valt op dat de meerderheid een hoge opleiding heeft genoten. Meer dan de helft (55 procent) beschikt over een hbo-master, wo-master of doctoraat. Daarnaast heeft nog eens 31 procent een hbo- of wo-bachelor behaald. Daarentegen is het aantal lager opgeleide ambtenaren beperkt; slechts 6 procent heeft mbo-4 als hoogste opleiding.
Ook in de verdeling naar werkgevers zijn duidelijke trends zichtbaar. 40 Procent van de respondenten is werkzaam bij een gemeente, terwijl 36 procent voor de rijksoverheid werkt. Kleinere groepen zijn actief bij de provincies (7 procent), waterschappen (6 procent) en zelfstandige bestuursorganen (5 procent). Binnen de gemeenten valt op dat bijna een derde (32 procent) werkt in steden met meer dan 100.000 inwoners, terwijl slechts 2 procent in kleinere gemeenten met minder dan 20.000 inwoners werkt.
Wat betreft functieverdeling vormt de groep beleidsadviseurs de grootste categorie, met 47 procent van de respondenten. Daarnaast vervult 20 procent een uitvoerende functie, terwijl 11 procent een leidinggevende positie heeft. Management- en bestuursrollen zijn minder vertegenwoordigd (7 procent), terwijl 13 procent een gespecialiseerde functie heeft, zoals strategisch adviseur of projectmanager.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken 56: Generaties in het openbaar bestuur Lees hier verder
