De krapte op de arbeidsmarkt is inmiddels overal te merken. Veel geruststellends is daar niet over te zeggen, want het wordt de komende jaren alleen maar erger, waarschuwen toekomstonderzoeker en arbeidsmarktdeskundige Bart Götte en projectleider arbeidsmarkt bij A&O fonds Gemeenten Patricia Honcoop. ‘We moeten het beest in de bek kijken.’
Op korte termijn kan er zo’n groot tekort aan arbeidskrachten ontstaan dat veel bedrijven en instellingen, ook bij de overheid, niet al hun taken meer kunnen vervullen. Tenminste: als we op de huidige manier doorgaan. Bart Götte is oprichter van FutureFlock, een organisatie die zich bezighoudt met werk, organisaties en toekomstverkenningen. Ook doceert hij aan de UvA over (onder meer) de toekomst van de arbeidsmarkt. ‘Tussen nu en 5 jaar verdwijnt de rek uit de arbeidsmarkt,’ zegt hij. ‘We kunnen nu nog teren op een reservoir, maar dat droogt op en we kunnen gaten dan alleen nog maar vullen met mensen uit andere organisaties, met als gevolg dat daar dan gaten vallen. Er is geen buffer meer. Als je als organisatie geen vet op de botten hebt in termen van menscapaciteit, is dat heel risicovol. Dan stokken processen als mensen uitvallen. Je ziet dat al een beetje gebeuren: komende zomer rijden er 7 weken geen treinen naar Amersfoort en de luchthaven Eindhoven gaat 5 maanden dicht. Dat is allemaal het gevolg van gebrek aan mensen. Onconventionele maatregelen worden steeds noodzakelijker.’
Alle hens aan dek
Bij gemeenten is het probleem zo mogelijk nog acuter, want gemeentelijke organisaties vergrijzen meer dan de rest van Nederland. Patricia Honcoop, projectleider arbeidsmarkt bij A&O fonds Gemeenten, ziet dat het ‘alle hens aan dek’ is en dat sommige gemeenten het niet meer kunnen bolwerken. ‘Bovendien speelt mee dat er steeds meer taken bij komen, zoals onlangs nog de invoering van de Omgevingswet. Er zijn andere competenties nodig op een te krappe arbeidsmarkt. Ga er maar aan staan, want meer mensen vinden lukt niet. We moeten op andere manieren de burgers tevredenstellen.’ Alleen: als gemeente kun je niet zomaar zaken stopzetten. Honcoop: ‘Er is een andere mindset nodig om dingen anders te organiseren en rigoureus anders, flexibeler, het werk te doen. Het moet voor gemeentemedewerkers makkelijker worden om andere werkzaamheden op te pakken, maar ook om over te stappen: binnen de eigen gemeenten, tussen gemeenten en tussen gemeenten en bedrijfsleven. Zo’n ontwikkeling is goed voor de personen en ook voor de organisaties.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD 50: Future Forward Lees hier verder
Beeld: Hilbert Krane