De gemeente Lelystad heeft in kaart gebracht wat de Omgevingswet voor de organisatie betekent. Van de ict en de digitalisering van de dienstverlening tot en met andere kasstromen en de vraag hoe je met ketenpartners omgaat. Over de noodzakelijke cultuurveranderingen maken ze zich niet druk. Voor een gemeente van pionieren en zelf uitvinden zijn die geen nieuw verschijnsel.’
Wie in Lelystad woont schrijft geschiedenis, wordt wel gezegd. Als je Lelystad binnenrijdt voel je behalve lucht en ruimte dat hier heel veel in beweging is. Zeker als het om bouwen en ordening van ruimte gaat. Ingenieur Cornelis Lely torent 32 meter hoog boven het centrum uit. Maar wee degene die bij de toedeling van functies naar steen blijft staren, waarschuwt Tjoukje Wijnstra. [blendlebutton]Wijnstra is procesbegeleider Implementatie Omgevingswet en adviseur voor ruimtelijke ontwikkeling bij de gemeente. ‘De Omgevingswet is meer dan een feestje voor ruimtelijke ordening,’ begint ze. De uitdaging is volgens haar om een evenwichtig beeld voor de fysieke leefomgeving te creëren. Een omgevingsvisie is geen bestemmingsplan-plus: ‘Je gaat veel meer de bewoners zoeken. Omdat je hoopt dat de wisselwerking tussen organisaties en bewoners en bedrijven tot kruisbestuiving leidt. Met mooie initiatieven tot gevolg.’
De gemeente heeft in kaart gebracht wat voor gevolgen de integratie van liefst 26 wetten voor de eigen organisatie heeft. Variërend van de ict en de digitalisering van de dienstverlening tot en met andere kasstromen en de vraag hoe je met ketenpartners omgaat. Met dat oogmerk zijn al verschillende ‘botsproeven’ gehouden, workshopachtige bijeenkomsten waarin ketenpartners aan de hand van een casus bekijken waar verschillen in werkmethodes, belangen en culturen liggen en hoe je toewerkt naar het principe van één overheid. Want dat is wat de Omgevingswet beoogt.
Genen
De uitvoering van de Omgevingswet is zonder meer een groot traject. Het betekent een andere manier van werken en zal daarom in menige organisatieveranderingen teweegbrengen. Anderzijds moeten de cultuuromslag niet groter en gewichtiger worden gemaakt dan nodig is, vinden Wijnstra en haar collega, hoofd Communicatie Eduard Ehrhardt. ‘Voor ons is de Omgevingswet niet de sleutel tot organisatieverandering of het ultieme verhaal voor participatie van bewoners,’ zegt Ehrhardt. ‘In zo’n jonge samenleving als de onze zijn wij altijd al heel erg bezig met onze inwoners. Participatie zit bij ons een beetje in de genen. Voor een gemeente van pionieren en zelf uitvinden zijn organisatieveranderingen geen nieuw verschijnsel.’
Wijnstra wijst op de verbinding die is aangebracht tussen de economische, sociale en fysieke ontwikkeling van het gebied. Een verbreding van het beleid in de stad die werd ingeluid ten tijde van het wijkgericht werken. Wat het volgens haar nu complexer maakt is dat er zovéél regelingen in elkaar worden geschoven. Ze verwacht dat de invulling hiervan nog veel discussie zal geven die voorheen door regeltjes werd afgedekt.
Nieuwe motor
Behalve van haar mentaliteit van aanpakken heeft Lelystad ook voordeel van de overzichtelijke schaal in haar omgeving. Ketenpartners als de provincie, het waterschap en Rijkswaterstaat bevinden zich letterlijk tegenover het stadhuis. In dat opzicht hoeven ze het wiel niet opnieuw uit te vinden.
Ehrhardt denkt eerder aan een nieuwe motor. ‘De oude werkte al goed maar we gaan versnellen en er komen meer bestuurders bij. In je eentje sleutelen, zoals vroeger, gaat niet meer.’ Toch heb je het op Flevolandse schaal nog wel over een allround garage. Ehrhardt: ‘Wij benutten in de eerste plaats wat er al in de eigen organisatie aan talent aanwezig is.’
Wat zou ingenieur Lely, die een lijn en een dijk bedacht door de Zuiderzee waarna hij de aanleg van de grootste polder ter wereld mogelijk maakte, van de Omgevingswet vinden? Terwijl hij toen ook met veel partijen, schotten en loketten te maken had?
Wijnstra: ‘Hij zou vast met z’n tijd meegaan.’
Ehrhardt: ‘Hij was een visionair. De geschiedenis zal leren in hoeverre de Omgevingswet zulk gedachtegoed toelaat en bevordert.’[/blendlebutton]