De Nationale ombudsman heeft een onderzoek gedaan naar de klachtenbehandeling in het sociaal domein als gevolg van de decentralisaties. Zo wil de Nationale ombudsman zicht krijgen op de vraag: tegen welke problemen lopen burgers in het sociaal domein aan? En hoe gaan gemeenten met deze klachten om?
Klachten gaan vaak over de complexiteit van wet- en regelgeving, onjuiste of onduidelijke informatieverstrekking, onheuse bejegening en privacyvraagstukken. Mede door de complexiteit van het systeem – met vele actoren zoals wijkteams, gemeenten en uitvoeringsorganisaties. Tot wie moet de klacht bijvoorbeeld gericht worden? Of hoe wordt er met privacygevoelige gegevens omgegaan, en wie weet hier meer over?
Veel burgers vragen zich af hoe met hun privacygevoelige gegevens wordt omgegaan in het sociaal domein. Veel gevoelige persoonsgegevens worden verwerkt, en ook is een ‘integrale aanpak’ vereist. Burgers zijn vaak niet op de hoogte van eventuele schendingen van hun privacy, zij weten immers vaak niet hoe er omgegaan wordt met hun dossiers. Gemeenten worstelen, volgens de Nationale ombudsman, ook vaak met de grondslag voor het verwerken van persoonsgegevens. Is er wel een wettelijke grondslag? Welke persoonsgegevens zijn nodig voor een dossier, en wat is de meerwaarde van het verzamelen van gegevens?
De Nationale ombudsman stelt dat de indruk heerst dat gemeenten zelf vaak ook niet goed weten welke informatie zij nodig hebben en mogen verwerken. Daarom worden voor de zekerheid alle stukken opgevraagd. Daarnaast berichtte de Nationale ombudsman over burgers die zich onder druk gezet voelden en daarom alle gevraagde persoonsgegevens gaven. Dit uit angst om geen verdere hulp te ontvangen.