Economische waarderingen blijven verbeteren maar over politiek en de ontwikkelingen van het land worden Nederlanders niet positiever. Ook is er een stijgende trend van maatschappelijk onbehagen, vooral bij lageropgeleiden, maar in Europees perspectief blijven we optimistisch. Dit zijn enkele uitkomsten van het eerste kwartaalbericht van 2017 over het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB) van het SCP.
De afgelopen kwartalen verbeterde de economische stemming en die trend zet zich in het eerste kwartaal van 2017 door. In januari 2017 geeft 76 procent van de Nederlanders de Nederlandse economie een voldoende en verwacht 83 procent de komende twaalf maanden een gelijke of betere economie. Het aandeel dat het met de politiek en de stand van het land de goede kant op vindt gaan, daalde van een uitzonderlijk hoge 37 procent vorig kwartaal naar 25 procent nu, hetzelfde percentage als begin 2016. Nu vindt 64 procent het meer de verkeerde kant op gaan. En ook de licht positieve trend in het politieke vertrouwen stagneert.
42 Procent noemt spontaan zorgen over immigratie en integratie als we vragen naar de belangrijkste problemen in Nederland. 37 Procent noemt de manier waarop we samenleven (o.a. verharding, intolerantie, ik-cultuur). De ongerustheid over immigratie is daarmee aanzienlijk lager dan in januari 2016 toen vanwege de vluchtelingencrisis 65 procent immigratie noemde – maar het thema blijft belangrijk.
Optimistische kijk
Het aandeel mensen dat het duidelijk de verkeerde kant op vindt gaan met Nederland stijgt trendmatig met grote schommelingen. Dat geldt ook voor sterk onbehagen, gemeten als combinatie van dit pessimisme en grote politieke onvrede. De toename is sterker bij lageropgeleiden en bij mensen met een benedenmodaal inkomen.
Nederland zit – met Ierland, Malta en Luxemburg – in een positief gestemd kwadrant waarin een per saldo optimistische kijk op de ontwikkelingen in het land wordt gecombineerd met het overheersen van vertrouwen in de (eigen) toekomst. In de meeste andere Europese landen is er per saldo wel vertrouwen in de toekomst, maar overheerst pessimisme over ontwikkelingen van het land.
Meer lezen over maatschappelijk onbebehagen, Ga dan naar platform Overheid voor een analyse van Boudewijn Steur, Ellen van Doorne en Thomas Zandstra.