We maken falend beleid en proberen dat op te lossen met nog meer beleid: de beleidsbubbel, noemt Marije van den Berg dat fenomeen. In haar nieuwe boek houdt ze een pleidooi om de beleidsbubbel liefdevol leeg te laten lopen en beleid terug te brengen waar het hoort: in gemeenschappen.
In Bospolder-Tussendijken, een wijk in het westen van Rotterdam, hadden ambtenaren een gek idee: wat als we nou eens, voordat we beleid gaan uitrollen, aan inwoners van de wijk vragen hoe zij zelf denken over de energietransitie? De ambtenaren, vertelt schrijver en onderzoeker Marije van den Berg, gebruikten hun macht om zeggenschap breder neer te leggen in de wijk. Het resultaat? ‘Van het gas af lukt daar echt samen. Er is een vve (vereniging van eigenaren, red.) die unaniem heeft ingestemd om van het gas af te gaan. Waarom? Omdat ze allemaal erbij betrokken zijn geweest. En dat is waar en hoe we beter beleid kunnen maken: in gemeenschappen, samen met mensen, met de ambtenaar op de bijrijdersstoel.’
Giftige cocktail
In de praktijk gebeurt echter vaak het tegenovergestelde, schrijft Van den Berg in haar nieuwe boek De Beleidsbubbel; en hoe we die liefdevol leeg laten lopen. Beleid begint volgens haar dikwijls met ambities van bestuurders, verlangens van volksvertegenwoordigers of de expertise van ambtenaren. ‘Terwijl je zou moeten beginnen bij de context waarin regels of beleid plaatsvinden. Dat gebeurt te weinig. Wanneer we een plan van aanpak maken en tot de conclusie komen dat dat niet werkt, gaan we gewoon opnieuw, op dezelfde manier, een nieuw plan van aanpak maken. Maar dan kom je natuurlijk niet tot beter beleid.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 45: Groen Akkoord. Lees hier verder
Illustratie: Aad Goudappel