Het thema van editie 44 van Publiek Denken is ‘Samen werken aan een beter bestaan’. Uiteraard een belangwekkende en positieve ambitie, waar je moeilijk tegen kunt zijn. Maar dat betekent natuurlijk niet dat het allemaal vanzelf gaat. Veel veranderingen, transities en innovaties zijn in onze complexe wereld niet mogelijk zonder de inbreng van diverse partijen met verschillende ideeën, kennis en ambities.
Open innovatie houdt in dat men bij het oplossen van een probleem constateert dat de eigen organisatie zelf niet alle kennis of middelen in huis heeft om de gewenste ontwikkeling te realiseren en daarom op zoek gaat naar een of meerdere andere partijen om het gezamenlijk voor elkaar te krijgen. Hiervoor zijn wel aanvullende competenties nodig. Naast inzicht in de eigen mogelijkheden, is het van belang om in staat te zijn om voldoende te weten van de ontbrekende zaken en de competenties en activiteiten van andere partijen.
Gezamenlijke ambities
Maar dat is nog niet genoeg: je moet ook in staat zijn om met de gewenste partijen een gezamenlijke ambitie te formuleren en de samenwerking zo in te richten dat iedereen optimaal kan bijdragen en profiteren van het resultaat. Daarbij moet aandacht besteed worden aan een drietal gebieden.
Ten eerste moet er een match zijn tussen de doelen van de individuele partijen en het gezamenlijke doel (strategische fit). Je kunt moeilijk verwachten dat iemand zich kan blijven inzetten voor een doel dat in strijd is met de eigen doelen. Waar dat spanningen oplevert, moeten deze benoemd en geadresseerd worden. Vervolgens moeten partijen in staat zijn om elkaar te vinden op persoonlijk en sociaal vlak (culturele fit). Het is goed wanneer partijen van elkaar verschillen, maar wanneer men het over de belangrijkste zaken fundamenteel oneens is en de meeste tijd besteed wordt aan het overbruggen van verschillen van mening over essentiële zaken, wordt het lastig om constructief aan iets te werken. Elkaar kunnen vertrouwen speelt hierbij een cruciale rol. Als dat niet gebeurt, probeert men dat weleens te compenseren door het maken van goede afspraken, maar in de praktijk zie je dat het aantal pagina’s van een samenwerkingsovereenkomst omgekeerd evenredig is met het wederzijdse vertrouwen.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 44: Sociaal domein. Lees hier verder
Beeld: Shutterstock