De adviescommissie Burgerbetrokkenheid bij het klimaatbeleid, bekender als de commissie-Brenninkmeijer, kwam vorig jaar tot de conclusie dat een burgerforum burgers beter kan betrekken bij het vormgeven en uitvoeren van het klimaatbeleid en zo een waardevolle bijdrage aan de democratie kan zijn. Dat gaat niet zomaar, waarschuwt de commissie, want er moet wel aan bepaalde randvoorwaarden worden voldaan en men dient bereid te zijn om van ieder initiatief ‘structureel en samen te leren’.
De hoop is dat door instelling van zo’n forum het beleid beter, breder gedragen en effectiever wordt, schreef minister Jetten afgelopen zomer in een brief aan de Kamer. Dat kan inderdaad, maar zeker is het niet, waarschuwt Evelien Tonkens, hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht, en lid van de commissie-Brenninkmeijer. ‘We hebben uitgebreid stilgestaan bij de voorwaarden waaronder burgerfora kunnen slagen en bij de oorzaken van mislukkingen. Zo moet vooraf duidelijk zijn wat de representatieve politiek – gemeenteraad, Tweede Kamer – met de resultaten van het forum doet. Dat is bijvoorbeeld in Frankrijk verkeerd gegaan. Daar was wel een nationaal burgerforum over beperking van de uitstoot van broeikasgassen, maar president Macron had zichzelf het recht voorbehouden om enkele zogenaamde jokers te kunnen inzetten bij voorstellen die hij niet zou overnemen. Ook het burgerforum over het kiesstelsel dat we in 2006 hadden is voor de betrokkenen teleurstellend verlopen doordat er niets mee gedaan is.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 37: Burgerparticipatie. Lees hier verder