Nederland is veerkrachtig en hoogopgeleid, maar het vertrouwen in de regering was nog nooit zo laag. Dat beeld schetst plaatsvervangend directeur Marjolijn Olde Monnikhof van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) tijdens de Ambassadeursconferentie, die van maandag 13 tot en met donderdag 16 juni plaatsvond in Den Haag.
De coronacrisis heeft zijn sporen nagelaten, stelt Olde Monnikhof. Vooral bij jongeren is een daling van het welzijn te zien. De impact van de coronacrisis maakte de kwetsbaarheden van samenleving zichtbaar: ongelijke kansen in het onderwijs, mensen die niet de juiste zorg krijgen vanuit het sociaal domein en een tweedeling op de arbeidsmarkt, waarbij flexwerkers en zzp’ers grote risico’s lopen op inkomens- en baanverlies.
Onder inwoners zijn zorgen over de verharding binnen de samenleving, vooral vanwege de snel groeiende bevolking en de verschillende groepen die binnen de samenleving zijn ontstaan. Veel mensen zijn weliswaar tevreden over hun eigen leven, maar maken zich zorgen over de samenleving als geheel.
Ondanks de gunstige economische omstandigheden en beleid om sociale verschillen tussen groepen in de samenleving tegen te gaan, zijn structurele ongelijkheden gelijkgebleven, blijkt uit recent SCP-onderzoek. Volgens Olde Monnikhof komt dit doordat burgers te weinig merken van de vooruitgang en dat het gevoerde overheidsbeleid soms averechts werkt voor mensen. Dat heeft negatieve gevolgen voor het vertrouwen van mensen in de overheid en de politiek.
Het vertrouwen in de regering was historisch gezien nog nooit zo laag: minder dan 40 procent van de Nederlandse burgers geeft de regering een voldoende. Volgens Olde Monnikhof komt dit vooral door de recente lange formatie, maar ook de kindertoeslagenaffaire en de omgang met de gevolgen van de gaswinning in Groningen spelen hierin mee.
Olde Monnikhof stelt tot slot dat de overheid zich op alle vlakken betrouwbaar en betrokken moet tonen. Ze vindt dat daar in Den Haag erg mee wordt geworsteld. Ze ziet dit dan ook als een groot verbeterpunt waar de regering in de komende periode mee aan de slag moet.