De dienstverlening door gemeenten dreigt vast te lopen, bleek uit het onderzoeksrapport Stand van de Uitvoering Gemeenten 2023, dat in juli werd gepubliceerd. Marijke Wilms (gemeentesecretaris Meierijstad) en Marjon van der Maat (manager dienstverlening Tilburg) kennen de moeilijkheden waar gemeenten mee kampen maar al te goed. Het rapport is voor een deel gebaseerd op hun inzichten.
‘Vanuit het rijk worden steeds meer taken overgedragen aan gemeenten,’ zegt Wilms. ‘Vaak zonder dat van tevoren is nagedacht over de consequenties.’ Als voorbeeld noemt ze de opvang van Oekraïners. ‘Op een woensdag kwam het verzoek, en de maandag daarop werden de eerste Oekraïners hier al verwacht. Terwijl wij nog nooit zoiets hadden gedaan. Ja, als er een grote ramp is ergens, of een brand, dan moeten we mensen weleens opvangen in een sporthal. Maar dat is iets anders dan 120 vluchtelingen huisvesten.’
‘Ze fixen het wel, is het idee,’ vult Van der Maat haar collega aan. ‘En dat gebeurt dan ook. Maar het gaat ten koste van ons reguliere werk.’ Wilms vindt dat de briefing beter moet. ‘We ontvangen te weinig informatie. Hoeveel mankracht er nodig is, waar we die vandaan halen, welke praktische zaken er geregeld moeten worden. Pas als dat duidelijk is, weten gemeenten waar ze aan toe zijn.’
‘Daarnaast zijn de financiën niet goed genoeg geregeld voor dergelijke opdrachten,’ zegt Van der Maat. ‘We moeten heel veel doen met weinig geld.’ Wilms: ‘Door die onzekerheid kunnen we heel moeilijk beleid maken. Als je niet weet hoe de financiën er in 2026 uit zullen zien, kun je in 2024 en 2025 ook niet veel.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 46: Dienstverlening. Lees hier verder
Beeld: Shutterstock