Er bestaan grote verschillen in productiviteit tussen de kerndepartementen. Dat blijkt uit het rapport Kosten en prestaties kerndepartementen in kaart van het Instituut voor Publieke Sector Efficiëntie Studies (IPSE Studies). De kerndepartementen van Algemene Zaken, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Defensie zijn het meest doelmatig. Die van Justitie en Veiligheid is het minst doelmatig. Uit een vergelijking in de tijd (2012-2019) blijkt dat de productiviteit voor alle kerndepartementen gezamenlijk constant is gebleven.
Centraal in het rapport staan de productiviteit en doelmatigheid van de kerndepartementen van de Nederlandse ministeries in de periode 2012-2019. Productiviteit en doelmatigheid verwijzen naar de verhouding tussen enerzijds de geleverde diensten van kerndepartementen ten dienste van het beleidsproces en anderzijds de inzet van middelen die hiermee gemoeid is. Figuur 1 toont de productiviteitsontwikkeling van de kerndepartementen tussen 2012 en 2019.
De uitkomsten zijn vervolgens gerelateerd aan een verzameling verklarende factoren. Hieruit blijkt dat een hoog ziekteverzuim, weinig werk in deeltijd, veel externe inhuur van personeel en hoge materiaalkosten bijdragen aan een lage kostendoelmatigheid. Een hoge instroom van nieuw personeel zorgt daarentegen voor een hoge kostendoelmatigheid.
Verder blijkt dat niet alle departementen hetzelfde verstaan onder apparaatskosten en er slordig wordt omgegaan met verrekeningen in de sfeer van shared services. Over de geleverde prestaties wordt nagenoeg helemaal geen verantwoording afgelegd. Dat is opmerkelijk voor een Rijksoverheid die allerlei stringente regels voorschrijft aan anderen, zoals uitvoeringsorganisaties. Er is dringend behoefte aan een verbeterslag op dit punt, aldus de onderzoekers.