Het mag welhaast een wonder heten dat De Grote Vriendelijk Reus is ontsnapt aan de hakbijl van de sensitivity readers van de boeken van Roald Dahl. Want waarom zou dat grote altijd weer benadrukt moeten worden bij een reus? Alsof het al niet vervelend genoeg is dat er voor reuzen amper grotematenzaken zijn. En hoe frustrerend is het dat een reus niet als ieder ander naar de McDonald’s kan, zelfs te groot is voor een drive-in.
En dat vriendelijke is ook een vervelend etiket. Alsof een reus ook niet eens gewoon boos of chagrijnig mag zijn als het een keer niet meezit. En ook een reus wil er weleens flink op los timmeren wanneer iemand hem onrecht doen. Misschien komt het er nog van. Voorlopig is de uitgever van de boeken van de – overigens al overleden – Britse schrijver Roald Dahl flink geschrokken van alle tumult over suggesties van een groep meelezers om bepaalde teksten uit de boeken van de schrijver bij de tijd te brengen. Zodat er bijvoorbeeld geen mannen en vrouwen meer in voorkomen, maar mensen. En woorden als dik en lelijk voortaan taboe zijn. De uitgever heeft na alle ontstane commotie besloten dat er bij herdrukken twee edities komen: een aangepaste en een originele.
Klimaatgekkies
Meelezen bij publicaties, in welke vorm dan ook, is natuurlijk geen onbekend fenomeen. Literaire auteurs maken vaak gebruik van kritische meelezers bij de uitgevers van hun boeken. En in de wetenschappelijke wereld wordt vaak heel wat meegelezen voordat een publicatie het levenslicht ziet. Dat is allemaal heel nuttig. Het voorkomt fouten en het scherpt de geest van de auteur.
De meelezers van de boeken van Dahl proberen de tijdgeest te vangen. De tijdgeest is echter een moeilijk te definiëren en daarmee relatief begrip. Denk nog maar even aan de coronatijd: het kabinet handelde in het volste vertrouwen hiermee een zeer ernstig gevaar voor de volksgezondheid te bestrijden, maar complotdenkers zagen daarin een poging van een ongecontroleerde elite om de wereld in haar greep te krijgen. En ook klimaatontkenners en zelfbenoemde klimaatgekkies beleven een heel andere tijdgeest.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 41. Lees hier verder