Topambtenaar Mark Frequin heeft vorige week zijn Kompas voor publiek leiderschap gepubliceerd. Daarin pleit hij voor meer leiderschap, zowel in de managementlaag als bij andere ambtenaren.
In een recent gesprek met Publiek Denken legde Frequin uit dat meer leiderschap nauw verwant is aan tegenspraak in de ambtenarij. Ambtelijk leiders moeten ruimte scheppen voor tegenspraak en zorgen voor meer ambtelijke autonomie, waardoor medewerkers hun ambtelijke professionaliteit kunnen laten zien. ‘Juist in tijden van crises, zoals nu, is het van belang dat ambtenaren beschikken over feiten en onderzoek en die durven te presenteren aan hun bestuurders. Ambtelijk leiders moeten die gelegenheid bieden. Als er klappen worden uitgedeeld, moet je voor je mensen gaan staan, maar bij complimenten achter hen.’
Je ambtelijk vakmanschap ontwikkelen of verbeteren is niet een kwestie van even aan een knopje draaien, maar je kunt beginnen door jezelf een aantal vragen te stellen, stelde Frequin. ‘Laat ik me tegenspreken? Waar zit mijn eigen aarzeling om iets te zeggen, bij een vergadering of bijeenkomst? Zodra je snapt waarom je die dingen moeilijk vindt, heb je de eerste stap naar meer tegenspraak en beter vakmanschap al gezet.’
In het kompas voor publiek leiderschap schetst Frequin tien hoofdrichtingen die kunnen worden opgegaan. Het kompas zorgt dat leiders voortdurend oriëntatie hebben op de vijf kerndimensies van het leiderschap: de context van de samenleving, de context van de tijd, de complexiteit van de overheid, de politiek-ambtelijke samenwerking en het persoonlijke van leiderschap. De tien richtingen zijn een verzameling routes die gevolgd kunnen worden om daadwerkelijk leiderschap te tonen.
Neemt BZK dit nu over en gaat ze er mee aan de slag in de trainingen voor leidinggevenden en komt het terug in de jaarplannen en voortgangsgesprekken van leidinggevenden? Zodat het niet bij beleid blijft, maar wordt uitgevoerd?